Τρίτη, 27 Δεκεμβρίου 2011 01:00

Σωματική Τέχνη

Γράφτηκε από την 

Στο τέλος της δεκαετίας του '60 στην Αμερική, εμφανίζεται η Σωματική Τέχνη ή Body Art, μία τάση σαφώς συγγενής με τις προθέσεις του Happening. Πρόκειται για μία τέχνη που αποκτά υπόσταση χρησιμοποιώντας ως μέσο το ανθρώπινο σώμα, είτε μπροστά στο κοινό είτε σε ιδιαίτερο χώρο, οπότε για τη δημοσιοποίηση απαιτούνται φωτογραφίες, ταινία ή video.


Στους κυριότερους εκπροσώπους της θα βρούμε την Yvonne Rainer, η οποία αξιοποίησε το ανθρώπινο σώμα ως υποκείμενο του χορού, σε συνδυασμό με την προσάρτηση απλών αντικειμένων, ενώ η Joan Jonas παρουσίασε χορευτικά κομμάτια μέσα στο φυσικό αλλά αλλοιωμένο από την παρέμβαση του ανθρώπου τοπίο.

Ενδιαφέρουσα περίπτωση αποτελεί ο Dennis Oppenheim (1938-2011), ο οποίος στο έργο «Στάση ανάγνωσης για εγκαύματα δευτέρου βαθμού» (1970) εξέθεσε επί πολλές ώρες το σώμα του στον ήλιο σε μία ακτή του Long Island. Από φωτογραφίες πριν και μετά, διαπιστώνουμε ότι μέρος του στέρνου του και της κοιλιάς προστατευόταν από ένα μεγάλο βιβλίο με τον τίτλο «Τακτική» (πολεμική), που όταν απομακρύνθηκε αποκάλυψε το μέγεθος του εγκαύματος. Μέσα από τα Body Art έργα του διερεύνησε ιδέες όπως η ταυτότητα, η γενετική, ο χρόνος, η αστάθεια παραβιάζοντας τα όρια της καθιερωμένης αισθητικής πρακτικής ακόμη και με τη χρήση εξω-καλλιτεχνικών υλικών, όπως δηλητήρια, εκρηκτικά κλπ.

Το προαναφερθέν δείγμα ήπιου μαζοχισμού σε άλλες περιπτώσεις απέκτησε πολύ πιο έντονο και, ενίοτε, οδυνηρό χαρακτήρα. Έτσι, ο Bruce Nauman (1941-), σε μία σειρά ολογραμμάτων με τον τίτλο «Κάνοντας γκριμάτσες» (1968-70), για να φτάσει στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, τραβούσε με τα δάχτυλα μέρη του προσώπου του εξαντλώντας τα όρια αντοχής της σάρκας.
P77631 8 ph2000301.ABruce Nauman, Κάνοντας γκριμάτσες, 1968-70

Ο Vito Acconci (1940-), στο έργο του «Εισπνοή» (1969) κρατούσε την αναπνοή του όσο μπορούσε ή, σε μία άλλη περίπτωση, κινηματογράφησε την προσπάθειά του να βάλει το χέρι του όσο πιο βαθιά γινόταν μέσα στο λαιμό, ενώ στο «Τρίψιμο» (1970), σε ένα στέκι καλλιτεχνών της Νέας Υόρκης, έτριψε επί μία ώρα τόσο δυνατά τον πήχυ του αριστερού του χεριού με το δεξί ώσπου μάτωσε, φωτογραφίζοντας ανά πέντε λεπτά την εξέλιξη της πληγής.
tl-20-1952275uVito Acconci, Τρίψιμο, 1970
Ο Chris Burden (1946-) είναι ένας από τους καλλιτέχνες που οδήγησαν τη Σωματική Τέχνη στα άκρα όταν στο «Καθηλωμένος» (1974) ζήτησε και του κάρφωσαν τις παλάμες πάνω σε ένα Volkswagen. Όμως, ο Αυστριακός Rudolf Schwarzkogler (1940-1969) ήταν εκείνος που προχώρησε πέραν των άκρων. Θέλοντας να αναγκάσει το κοινό να παραδεχτεί ότι η κοινωνία χρησιμοποιεί μηχανισμούς καταστροφής, το προκαλούσε με «αντι-αισθητικούς» αυτοτραυματισμούς που κορυφώθηκαν με τον αυτοακρωτηριασμό και την αυτοκτονία του το 1969. Τα ανατριχιαστικά τεκμήρια παρουσιάστηκαν στην Documenta του Kassel το 1972.Burden-TransfixedChris Burden, Καθηλωμένος, 1974










Βιβλιογραφία:

Χαραλαμπίδης Α., Η Τέχνη του εικοστού αιώνα – Η μεταπολεμική περίοδος τόμος ΙΙΙ, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1995. (Αποσπάσματα)

Μαρία Μποϊλέ

Είμαι υποψήφια διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης στο ΑΠΘ και υπότροφος του ΙΚΥ. Αποφοίτησα από το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, ενώ στο πλαίσιο του Προγράμματος Erasmus τμήμα των σπουδών μου ολοκληρώθηκε στο Università Cattolica del Sacro Cuore του Μιλάνου. Είμαι κάτοχος του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στο γνωστικό αντικείμενο Ιστορίας της Τέχνης του ΑΠΘ και του ΜΔΕ Διοίκησης Πολιτισμικών Μονάδων του ΕΑΠ.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Environment - Περιβάλλον, Μέρος Β' Environment - Περιβάλλον »