Τρίτη, 27 Ιουλίου 2010 17:51

Σετσεσιόν

Γράφτηκε από την 
Τοπίο, Έγκον Σίλε Τοπίο, Έγκον Σίλε

Secession, δηλαδή αποχωρισμός, όρος που χρησιμοποιήθηκε στις εικαστικές τέχνες για τον χαρακτηρισμό μερικών πρωτοποριακών κινημάτων, που προσπάθησαν να αποκοπούν από την απολίθωση και τον κομφορμισμό των επίσημων καλλιτεχνικών τάσεων. Ιδιαίτερα με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται τα κινήματα που εκδηλώθηκαν κατά τα τέλη του περασμένου αιώνα στον γερμανικό χώρο, στη Βιέννη, στο Μόναχο και στο Βερολίνο.



Η πρώτη σετσεσιόν εκδηλώθηκε στο Μόναχο το 1892 από τους Στούκ Ούντε και Γκότταρντ Κυλ και συγκλόνισε βαθύτατα τους επίσημους καλλιτεχνικούς κύκλους, όπου κυριαρχούσε ο παραδοσιακός ζωγράφος Φραντς φον Λένμπαχ. Στην πρώτη έκθεση της σετσεσιόν που έγινε εξέθεσαν μεταξύ άλλων, οι Μπαίκλιν, Κορίντ, Λίμπερμαν, Σλέφογκτ, Τρύμπνερ, Χαίλτσελ. Έπειτα από το πρώτο αυτό ανταρτικό επεισόδιο, κατά τα τέλη του αιώνα στους κύκλους του Μονάχου, που είχε γίνει το κέντρο του κινήματος Jugendstil, τα γεγονότα διαδέχτηκαν το ένα το άλλο με μια γρήγορη ανακαίνιση της καλλιτεχνικής ζωής.

blaue
Blaue Reiter (Γαλάζιος Καβαλάρης), 1911, Καντίνσκι

Εκδόθηκαν τα περιοδικά Jugend και Simplicissimus, ο Άουγκουστ Έντελ οργάνωσε το Ατελιέ Ελβίρα που στηριζόταν σε ένα μεγάλο αφηρημένο μοτίβο (1898), εμφανίστηκε το θέατρο Riemershmid (1901), ο Καντίνσκι έγινε πρόεδρος της Falanx (1902) και της Νέας Ένωσης καλλιτεχνών (1909), από την οποία πρόκειται να βγει η ομάδα του Blaue Reiter (1911).

munch1
Η κραυγή, 1895, Μούνχ

Στο Βερολίνο ξέσπασε το 1892 το περίφημο σκάνδαλο Μούνχ. Η ένωση των βερολινέζων ζωγράφων, με επικεφαλή τον Άντον φαν Βέρνερ, ακαδημαϊκό προσωπογράφο, αφού κάλεσε τον Μoύνχ να εκθέσει στο Βερολίνο, έκλεισε την έκθεση δύο μέρες μετά το άνοιγμά της εξαιτίας των ανησυχητικών νεωτερισμών των έργων που είχαν εκτεθεί. Αυτό ήταν ένα από τα πρώτα στοιχεία που συνέβαλαν στην ωρίμανση του πνεύματος ανταρσίας εναντίον του καλλιτεχνικού αυταρχισμού, η οποία ξέσπασε μερικά χρόνια αργότερα με την εμφάνιση της σετσεσιόν του Βερολίνου με επικεφαλής τον Μαξ Λίμπερμαν (1899). 

nolde
Πεντηκοστή, 1909, Νόλντε

Η νέα οργάνωση που στηριζόταν σε εμπρεσιονιστικές τάσεις, γινόταν με τη σειρά της όλο και πιο συντηρητική και κλειστή για τις νέες τάσεις που εκδηλώνονταν. Το 1910 η κριτική επιτροπή της σετσεσιόν απέρριψε 27 καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ήταν ο Νόλντε με την «Πεντηκοστή». Τότε ιδρύθηκε η σετσεσιόν του Βερολίνου και οργανώθηκε στην Πινακοθήκη Μαχτ η έκθεση των απορριφθέντων καλλιτεχνών.

xofman
Τμήμα του μεγάρου Στοκλέ, στις Βρυξέλλες, Γιόζεφ Χόφμαν

Η γνωστότερη και σημαντικότερη από τις σετσεσιόν ήταν της Βιέννης που έγινε το 1897 από τον ζωγράφο Γκούσταφ Κλιμτ και τους αρχιτέκτονες Όττο Βάγκνερ, Γιόζεφ Μαρία Όλμπριχ και Γιόζεφ Χόφμαν, με δικό της περιοδικό το Ver Sacrum. Ο Χόφμαν ήταν από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Βιεννέζικης Σετσεσιόν. Η προσχώρησή του στην ορθολογιστική αρχιτεκτονική διατυπώνεται στο κτίριο στο οποίο φανερώνει την πολυμορφία και την λεπτότητά του και είναι το μέγαρο Στόκλετ στις Βρυξέλλες.

otto_wagner
Το Σπίτι των Ρόδων, Όττο Βάγκνερ

Ο Όλμπριχ, ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τα προβλήματα των εφαρμοσμένων τεχνών και ήταν από τους πρώτους που υιοθέτησαν τα στοιχεία μιας αρχιτεκτονικής εκφράσεως ενδιάμεσης μεταξύ ορθολογισμού και εξπρεσιονισμού. Ο Βάγκνερ συνδυάζει δύο κύρια συστατικά στοιχεία του προσωπικού του ύφους που είναι η αυστηρή οργανικότητας της κατασκευής και η χρωματική ευαισθησία των εξωτερικών διακοσμήσεων, που καθόρισε και την προσχώρησή του στο κίνημα της βιεννέζικης σετσεσιόν.

klimt_gustav
Η εκκλησία του Ούντεραχ, Γκούσταφ Κλίμτ

Στη Βιέννη στα τέλη του αιώνα είχε σημειωθεί ένα σημαντικό γεγονός, δημιουργώντας ένα πρωτότυπο και ενιαίο κλίμα, με καθαρές τάσεις liberty, που επρόκειτο να διαλυθεί με την έκρηξη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Μεταξύ των σετσεσιόν και τη ρωμαϊκή, που το 1913, 1914 και 1915 οργάνωσε νεωτεριστικές εκθέσεις, σε αντίθεση με τον κλασικίζοντα ακαδημαϊσμό, που όμως δεν δεχόταν τους άκρους της φουτουριστικής πρωτοπορίας. Η τάση του επιφυλακτικού μοντερνισμού ήταν το χαρακτηριστικό και της εκθέσεως της Κα Πεζάρο της Βενετίας, που οργανώθηκε στα τέλη του 1908.

 

 

 

Βιβλιογραφία:

E.H. Gombrich, 1998, «Το χρονικό της Τέχνης», Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Τόμος 3ος 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι

Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Τόμος 11ος 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι

Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Τόμος 12ος 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι

Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Τόμος 14ος 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι

Εγκυκλοπαίδεια έγχρωμη «ΔΟΜΗ», Όλες οι γνώσεις για όλους, Τόμος 15ος 1975, Εκδόσεις «ΔΟΜΗ» Αθήναι

Άλκης Χαραλαμπίδης, 1993, «Η Τέχνη του Εικοστού Αιώνα», Τόμος 1ος, Εκδόσεις Επιστημονικών Βιβλίων και Περιοδικών

Κατερίνα Ρουμπέκα

Eιμαι απόφοιτος της Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ απο το 2006 ενώ παράλληλα απέκτησα και τον τίτλο του τεχνικού συντήρησης έργων ζωγραφικής απο δημόσιο ΙΕΚ. Από το 1996 έχω λάβει μέρος σε πολυάριθμες ομαδικές εκθέσεις ενώ σε μια εξ αυτών απέσπασα και βραβείο. Πιο πρόσφατη έντονη δημιουργική εμπειρία, τα καθήκοντα μου ώς βοηθός σκηνοθέτη σε ταινία μικρού μήκους που φτιάχτηκε απο το artspot.gr

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Μετα-ζωγραφική Αφαίρεση Κλασικισμός »