Τετάρτη, 31 Ιουλίου 2013 12:14

Πώς η τεχνολογία αλλάζει την τέχνη

Γράφτηκε από την 
Ο Eyal Gever δημιουργεί γλυπτά σε ένα 3D printer (Πηγή: BBC) Ο Eyal Gever δημιουργεί γλυπτά σε ένα 3D printer (Πηγή: BBC)

Όταν σκέφτομαι την τέχνη, πάντα αυτό που μου έρχεται στο μυαλό είναι πίνακες ζωγραφικής, πινέλα, χρώματα, αγάλματα και σύγχρονα installations ονόματα όπως ο Picasso, ο Dali ή ο Leonardo da Vinci. Και μετά όταν σκέφτομαι την τεχνολογία, εικόνες από υπολογιστές και smartphones το Ίντερνετ, είναι αυτά που πλημμυρίζουν το μυαλό. Διαχρονικά, πάντα η τεχνολογία έδινε στους καλλιτέχνες τα νέα εργαλεία και μέσα έκφρασης. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, αυτές οι δύο φαινομενικά απομακρυσμένες έννοιες είναι περισσότερο συνδεδεμένες από ποτέ με την τεχνολογία να παίζει καταλυτικό ρόλο τόσο στην εξέλιξη της τέχνης όσο και στη διάδοση της.

Σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, άνθρωποι εξελίσσονται, ερευνούν, δημιουργούν και σχηματίζουν τον κόσμο του αύριο. Το διαδίκτυο, τα κοινωνικά δίκτυα, οι νανο και βιοτεχνολογίες, η επαυξημένη πραγματικότητα, η εικονική πραγματικότητα είναι οι έννοιες που αλλάζουν την όψη της καθημερινότητας μας, τις δυνατότητες που μας προσφέρονται και το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Επιστήμονες, ερευνητές, επιχειρηματίες αλλά και μουσικοί, γραφίστες, σκηνοθέτες και σχεδιαστές δημιουργούν νέες ανθρώπινες εμπειρίες. Χάρη σε αυτούς όχι μόνο πρωτότυπη και αυθεντική τέχνη παράγεται παντού αλλά και τελείως νέες μορφές τέχνης εξελίσσονται και αναπτύσσονται διαρκώς.

Όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες προχωράνε πέρα από τα όρια αυτού που ονομάζουμε συμβατικό ψάχνοντας νέους τρόπους έκφρασης και ενσωματώνοντας νέα και συχνά ετερόκλητα στοιχεία στη δουλειά τους. Η τέχνη γίνεται όλο και λιγότερο στατική, υιοθετώντας νέες μορφές από της εκτύπωση ψηφιακά μοντελοποιημένων γλυπτών σε τρεις διαστάσεις μέχρι flash mobs από φωτογράφους που συγκεντρώνουν χιλιάδες γυμνούς εθελοντές σε μια παραλία.

Η Δύναμη του διαδικτύου

Οι σύγχρονες μέθοδοι με τις οποίες η τέχνη δημιουργείται, προωθείται, διατηρείται και διαχέεται έχουν επίσης μετασχηματιστεί ως αποτέλεσμα της στροφής της κοινωνίας σε μια κοινωνικά διασυνδεδεμένη μορφή στην εποχή του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού.

Αυτό που συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια ήταν ότι οι καλλιτέχνες πήγαιναν σε μια gallery με το portfolio που διέθεταν και στην συνέχεια η gallery αποφάσιζε αν η συγκεκριμένα δουλειά ήταν αρκετά καλή για να εκτεθεί και να προωθηθεί. Πλέον οι δημιουργοί στρέφονται στο διαδίκτυο για να αναδείξουν αλλά και να πουλήσουν τη δουλειά τους. Με νέες υπηρεσίες συγκέντρωσης χρηματοδότησης όπως το crowdfunding, για πρώτοι φορά καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν και να πάρουν χρήματα online για να ακολουθήσουν το όνειρο και τις ιδέες τους. Ένα παράδειγμα είναι ότι μόνο το 2011, η γνωστή ιστοσελίδα για crowdfunding Kickstarter συγκέντρωσε περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια για περισσότερα από 27000 projects σχετικά με την τέχνη.

Artificial nature installation (Πηγή: http://www.mat.ucsb.edu/)Artificial nature installation (Πηγή: http://www.mat.ucsb.edu/)Οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα ως ένα πολύ ισχυρό εργαλείο που τους βοηθάει να αλλάξουν τη σχέση μεταξύ συλλεκτών και κοινού με το να εντοπίζουν ανθρώπους που ενδιαφέρονται για συγκεκριμένα έργα εύκολα και αποτελεσματικά. Η αλλαγή αυτή στη νοοτροπία συμβαίνει ήδη και είναι πολύ μεγάλη για την ανγοήσει κανείς.

Είναι Πραγματική τέχνη;

Στον κόσμο των smartphones και με τις δυνατότητες που προσφέρουν τα apps σχεδόν όλοι δημιουργούμε ή θέλουμε να δημιουργούμε τέχνη. Με artistic φωτογραφίες, με ρεμίξ μουσικής με την επεξεργασία βίντεο. Η ευκολία όμως με την οποία πλέον δημιουργείται τέχνη και αυτή η ποικιλία εργαλείων που είναι διαθέσιμη είναι και μια από τις αιτίες για κακή τέχνη που βλέπουμε να εκτίθεται γύρω μας. Στην τέχνη ότι είναι δημοφιλές δεν είναι απαραίτητα και καλό και το αντίστροφο. Πολλές ιδέες και τεχνοτροπίες απορρίφθηκαν αρχικά ως κακές ή πολύ πρωτοποριακές για να κερδίσουν μεγάλη δημοτικότητα πολύ αργότερα.

«Δεν πιστεύω ότι κάποιος μπορεί να προβλέψει ή να προδιαγράψει το μέλλον της τέχνης. Είναι το διάσημο "ettonez-moi" (εξέπληξέ με) των Diaghilev και Cocteau'- η σπουδαία τέχνη πάντα μας συναρπάζει ή τουλάχιστον το λιγότερο μας πάει ως εκεί προσδοκούμε» Hans Ulrich Obrist, Serpentine Gallery 

Οι σύγχρονοι καλλιτέχνες έχουν να αντιμετωπίσουν μια πρόκληση. Να είναι ανοικτοί σε νέες τεχνολογίες που οδηγούν σε νέες μορφές και νέους τρόπους έκφρασης αλλά παράλληλα να παραμείνουν δημιουργικοί, εφευρετικοί να δημιουργήσουν τέχνη που εξυψώνει και φεύγει πέρα από το συνηθισμένο. Όσο η τεχνολογία και ιδιαίτερα οι υπολογιστές θα συνεχίσουν να εξελίσσονται, πάντα θα υπάρχουν αυτοί που πειραματίζονται και βγαίνουν πέρα από τα όρια αυτού που έχει γίνει ως τώρα και που δημιουργούν αριστουργήματα.

Το θέμα είναι η εμπειρία που προσφέρει ο καλλιτέχνης στον θεατή: αν το έργο έχει κάτι να του πει, αν μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που βλέπει τον κόσμο, αν μπορεί να στείλει μηνύματα και αυτό είναι κάτι που δεν έχει σχέση με το μέσο το οποίο χρησιμοποιείται για να δημιουργηθεί η τέχνη. (Πηγή: BBC)