Κυριακή, 11 Μαρτίου 2012 23:24

Διερευνώντας μια πτυχή της επιμελητικής πρακτικής με αφορμή έναν διάλογο με τον Okwui Enwezor.

Γράφτηκε από την 
Την Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012 παρακολούθησα την ομιλία του Νιγηριανού (με έδρα τη Νέα Υόρκη και το Μόναχο) επιμελητή και θεωρητικού Okwui Enwezor, με τίτλο «Civitas, Citizenship, Civility – Τέχνη και φαντασία στην κοινωνία των πολιτών», στα πλαίσια του φεστιβάλ MP6 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Δυστυχώς, όμως, αποσπασματικά, διότι το 90% της ομιλίας το είδα σε οθόνη στο διάδρομο εκτός της αίθουσας της διάλεξης λόγω πληρότητας αλλά ίσως και κάποιας αδράνειας του προσωπικού του ιδρύματος. Ήμουν όμως μέσα στην αίθουσα σε ολόκληρο το κομμάτι των ερωτήσεων του κοινού προς τον Enwezor, τη συζήτησή του με την Λιβανέζα καλλιτέχνιδα (με έδρα το Λονδίνο και το Βερολίνο), Mona Hatoum, και τις ερωτήσεις προς εκείνη.


Μία αρκετά υποψιασμένη ερώτηση του κοινού έθετε υπό αμφισβήτηση ένα μέρος της νομιμοποιημένης εξάπλωσης κάποιων επιμελητικών πρακτικών παραθέτοντας παραδείγματα οργανισμών ή ομάδων που άπτονται συχνά πολιτικών ζητημάτων συσχετισμένα με τη σύγχρονη συγκυρία στον Αραβικό κόσμο. Η ερώτηση τελείωνε με τη φράση «Πού τελειώνει ο ρόλος της επιμέλειας;». Η απάντηση που ήρθε από τον Enwezor, «το θέμα είναι μάλλον πού αρχίζει ο ρόλος της επιμέλειας», υπονοούσε ότι τα εν λόγω όρια είναι ρευστά και σε μεγάλο βαθμό απροσδιόριστα.

Όταν γίνεται λόγος για επιμελητικές και καλλιτεχνικές προτάσεις όπως το Arab Image Foundation, την ομάδα του 98 weeks ή όπως θα προσέθετα, το Atlas Grοup, η καλλιτεχνική πρακτική παίρνει τη μορφή επιμελητικής διαχείρησης αρχειακού ή άλλης φύσης «έτοιμου» υλικού είτε δημιουργώντας νέες ερευνητικές μεθοδολογίες είτε εφευρίσκοντας νέες αφηγήσεις που εμπλέκουν το δοκιμιακό υλικό με το φαντασιακό. Τέχνη και επιμέλεια τείνουν να ταυτιστούν σε μία πιο διευρημένη σφαίρα οπτικής – και όχι μόνο – κουλτούρας.
arabimagefoundationΤο ερώτημα του κοινού μοιάζει όμως να κρύβει μέσα του και μία κριτική ματιά προς τέτοιες πρακτικές ως προς το κατά πόσο συνάδει η ανεξάρτητη και μη κερδοσκοπική υπόσταση την οποία συχνά κηρύττουν, με τον τρόπο που τελικά αυτές εντάσσονται στο παγκόσμιο οικονομικοπολιτικό σύστημα. Κάτι τέτοιο ίσως να αφήνει να εννοηθεί ότι η Αραβική Άνοιξη επικρατεί ως επίκαιρο θέμα που τείνει να λάβει χαρακτηριστικά μόδας στην τέχνη. Σε κάθε περίπτωση οι καλλιτεχνικές πρακτικές, που κατά κύριο λόγο παραθέτουν εναλλακτικές και σύγχρονες αναγνώσεις δοκιμιακού υλικού ή είναι ουσιαστικά πρακτικές (ποιητικής) επιμέλειας, φαίνονται μέσα στο τρεμούλιασμά τους να εκπέμπουν αχτίδες εγκυρότητας.


www.sgt.gr
98weeks.blogspot.com
www.fai.org.lb
www.theatlasgroup.org