‹‹Η ύπαρξη του Βόυτσεκ››
Δραματουργική ανάλυση του θεατρικού κειμένου Βόυτσεκ, του Γκέοργκ Μπύχνερ (εκδοχή β'), με αφορμή την παράσταση από την θεατρική ομάδα Σημείο Μηδέν, μέρα Πρεμιέρας 17 Οκτωβρίου 2014, στον νέο χώρο του Θέατρου Άττις.
To όνομα της Ασσυρίας προέρχεται από τον θεό της Μεσοποταμίας, Ασσούρ και την ομώνυμη πόλη στις όχθες του Τίγρη. Στο β΄ μισό του 14ου αιώνα, η Ασσυρία έκανε αισθητή την παρουσία της ως ανεξάρτητη δύναμη και στα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ., οι Ασσύριοι επεκτάθηκαν έως τη Μεσόγειο. Στα χρόνια του Ασσουρνασιρμπάλ Β΄ (883-859 π.Χ.), δημιούργησαν μια αυτοκρατορία που έφτανε από τον Νείλο έως την Κασπία και από την οροσειρά του Ταύρου έως τον Περσικό Κόλπο. Μέχρι και το 612 π.Χ., οι Ασσύριοι αποτέλεσαν την ηγεμονική δύναμη στην Εγγύς Ανατολή γράφοντας μια ιστορία γεμάτη με συνεχείς πολέμους και εκστρατείες.
Η φωτογραφία είναι το πλέον διαδεδομένο μέσο του αιώνα μας. Αποτελεί ένα είδος «γλώσσας» που επιτρέπει την οπτική επικοινωνία ανάμεσα σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Ωστόσο, είναι δύσκολο δύο ή περισσότερα διαφορετικά άτομα να προσεγγίσουν το ίδιο ακριβώς θέμα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Αυτή η πολυπλοκότητα στην καλλιτεχνική απόδοση του θέματος στην τέχνη της φωτογραφίας, σε συνδυασμό με την «συγγένεια» της τέχνης με την τέχνη της ζωγραφικής, την έχει καταστήσει ένα από τα πιο διαδεδομένα σύγχρονα μέσα στον χώρο της τέχνης.
Δραματουργική ανάλυση του θεατρικού κειμένου Βόυτσεκ, του Γκέοργκ Μπύχνερ (εκδοχή β'), με αφορμή την παράσταση από την θεατρική ομάδα Σημείο Μηδέν, μέρα Πρεμιέρας 17 Οκτωβρίου 2014, στον νέο χώρο του Θέατρου Άττις.
Σε μια περίοδο, γνωστή και ως Νέο Βασίλειο (1550-1070 π.Χ.), η Αίγυπτος -υπό τους φαραώ της 18ης, 19ης και 20ης Δυναστείας- έφτασε στο απόγειο της δύναμης και του πλούτου της. Το Νέο Βασίλειο, εγκαινιάστηκε με την εκδίωξη των Υκσός, ενός ασιατικού λαού που είχε εγκατασταθεί στην Κάτω Αίγυπτο τα τελευταία χρόνια του Μέσου Βασιλείου και είχε καταλάβει την εξουσία στην περιοχή του Δέλτα γύρω στο 1640 π.Χ. Αμέσως μετά την εκδίωξη των Υκσός το 1550 π.Χ., η Αίγυπτος ακολούθησε μια επιθετική και επεκτατική πολιτική, δημιουργώντας μια αυτοκρατορία αποτελούμενη από υποτελή κράτη, που ξεπερνούσε σε έκταση εκείνη των Χεταίων.
Στην πορεία της ιστορίας της τέχνης, ο ρόλος της γυναίκας, φαίνεται περισσότερο μέσα από τις καλλιτεχνικές απεικονίσεις των ανδρών καλλιτεχνών. Συχνά, οι γυναίκες καλλιτέχνες, δεν φαίνεται να διαγράφονται σε κανένα σημείο της ιστορίας μέχρι και τον 20ο αιώνα και κυρίως έως τη δεκαετία του 1960. Σήμερα, ο ρόλος της γυναίκας, τόσο στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο όσο και μέσα στα στενότερα όρια του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι είναι περισσότερο καθορισμένος, ενώ τα έργα των γυναικών καλλιτεχνών κάνουν πλέον την εμφάνισή τους στις εικαστικές εκθέσεις και στα μεγάλα μουσεία και κέντρα τέχνης όσο συχνά και τα έργα των ανδρών καλλιτεχνών.
Ένας από τους σημαντικότερους πρώιμους πολιτισμούς, η παρουσία του οποίου λειτούργησε ρυθμιστικά στην εξελικτική πορεία της ιστορίας της τέχνης και της αρχιτεκτονικής, είναι εκείνος της Αιγύπτου.
Η τέχνη της Αναγέννησης άφησε έναν μεγάλο αριθμό σημαντικών έργων και καλλιτεχνών στην ιστορία της τέχνης καθώς και εικονιστικές προσεγγίσεις απαράμιλλης ομορφιάς και γοητείας μέσα στην απλότητα που ενέπνευσαν τα έργα της αρχαιότητας.
Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, παίρνει μέρος το Φεστιβάλ Αθηνών στην χώρα μας. Ανεβάζοντας πολλές θεατρικές, και όχι μόνο, παραστάσεις (μουσικά και εικαστικά δρώμενα). Ανεβάζοντας όμως και τον πήχη ψηλά, φέρνοντας αξιόλογες ξένες αλλά και δικές μας παραγωγές. Παραγωγές, άλλες μοναδικές-οι οποίες παίζονται μόνο στα πλαίσια του Φεστιβάλ- άλλες αξιόλογες, καθώς είχαν εμπορική επιτυχία, δίνοντας έτσι ευκαιρία να την απολαύσει όλο και περισσότερος κόσμος. Αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι, στο συγκεκριμένο φεστιβάλ (άλλα και σε άλλα πιο παραμεθόρια καλοκαιρινά φεστιβάλ) λαμβάνουν μέρος πληθώρα από αρχαιοελληνικές παραστάσεις. Θέλοντας έτσι με τον τρόπο αυτό να αναδειχτούν τα ποιητικά μας αριστουργήματα, αλλά και να παρουσιαστεί η αξιοθαύμαστη πολιτιστική μας κληρονομιά. Ο τρόπος με τον οποίο τις προσεγγίζει ο κάθε ένας σκηνοθέτης είναι αξιομνημόνευτο και είναι ένα γεγονός το οποίο έχουμε θίξει στο παρελθόν και δεν θα ασχοληθούμε παραπέρα. Διότι, αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο συζήτησης. Προσωπικά, η μανία με την οποία αναφερόμαστε στο αρχαιοελληνικό μας ''παρελθόν'' , είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο, στο οποίο θα αναφερθούμε, σίγουρα, στο προσεχές μέλλον. Αυτό το οποίο θα μας απασχολήσει, τώρα, είναι η αρχαία τραγωδία και πιο συγκεκριμένα τι σημαίνει η αυτοκτονία της Ιοκάστης, μέσα στα στενά έμφυλα πλαίσια, φυσικά από το ομώνυμο κείμενο του Οιδίποδα τυράννου, του Σοφοκλή.
Ο όρος «εικονιστική τέχνη» συχνά χρησιμοποιείται ως αντίποδας της αφηρημένης τέχνης. Πρόκειται για παραστατικά έργα τέχνης, κυρίως στη ζωγραφική και στη γλυπτική, των οποίων η θεματολογία και η πηγές έμπνευσης αντλούνται από πραγματικά αντικείμενα. Με τον όρο «εικονιστική τέχνη», δεν αναφερόμαστε στην τέχνη που αναπαριστά με ακρίβεια την ανθρώπινη μορφή. Αν και οι ανθρώπινες μορφές και οι φιγούρες ζώων βρίσκονται πολύ συχνά ανάμεσα στα θέματά της.
Πολλοί αγνοούν την επιστήμη του θεάτρου. Όταν αναφέρεις την λέξη θεατρολογία πολλοί σου λένε ότι είσαι ηθοποιός ή δουλεύεις στην τηλεόραση. Η θεατρολογία είναι σχετικά μια νέα επιστήμη, η οποία εισήχθηκε τον 20ο αιώνα στην Γερμανία (ο όρος Theaterwissenschaft σημαίνει την επιστήμη του θεάτρου). Στην Ευρώπη, εμφανίστηκε πιο μπροστά από ότι στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα η θεατρολογία ως γνωστικός κλάδος εμφανίστηκε το 1980 στο πρόγραμμα σπουδών της Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης. Έπειτα, ως πλέον ανεξάρτητο επιστημονικό αντικείμενο σπουδών πρωτοεμφανίστηκε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, αμέσως μετά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και τέλος το 1989 στο Πανεπιστήμιο Πατρών και πρόσφατα, μόλις, το 2003 στο πανεπιστήμιο του Ναυπλίου. Ένας ελεύθερος όρος θα μπορούσε να είναι: η θεατρολογία είναι η επιστήμη που μελετά τον λόγο του θεάτρου, αλλά και όλες τις παραμέτρους γύρω από αυτό (τον σκηνοθέτη, τον ηθοποιό, τα σκηνικά και φυσικά το κείμενο). Αντίθετα, το λεξικό του θεάτρου Patrice Pavis παρουσιάζει μια πιο συγκροτημένη ορολογία: ‹‹ Η μελέτη του θεάτρου σε όλες του τις εκδηλώσεις, δίχως να εξαιρείται καμία μεθοδολογία... Η θεατρολογία περικλείει όλες τις έρευνες, της δραματουργίας, της σκηνογραφίας, της σκηνοθεσίας, των τεχνικών του ηθοποιού. Όπως η σημειολογία συντονίζει διαφορετικούς τομείς γνώσεων και διερευνά τις επιστημολογικές συνθήκες των θεατρικών μελετών.››1.
Οι έννοιες «πολιτισμός» και «πρόοδος» συμβαδίζουν στην ιστορική πορεία του ανθρώπου και πρέπει να ειδωθούν σε συνάρτηση με τα ευρύτερα κοινωνικά, πολιτισμικά συμφραζόμενα που αποτυπώνουν τη συγχρονική πραγματικότητα κάθε εποχής.
Τόσο η τέχνη ως καλλιτεχνική πρακτική όσο και η θεωρητική προσέγγιση ως προς το «τι είναι τέχνη» αποτελεί ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο ζήτημα στην πορεία της ιστορίας της τέχνης. Μέσα από τις διαφορετικές χρονικές περιόδους, τις ποικίλες τεχνοτροπίες που αναπτύχθηκαν και τις εκφράσεις που έχει διανύσει η τέχνη από την προϊστορία μέχρι και σήμερα, έχει περάσει μέσα από διάφορα μορφολογικά στάδια και θεωρητικές προσεγγίσεις.
Η αύξηση του πληθυσμού και των αναγκών σε τρόφιμα οδήγησε στη μετατροπή κάποιων ζώων σε κατοικίδια και στην καλλιέργεια δημητριακών εγκαινιάζοντας έτσι τη Νεολιθική εποχή (7000 π.Χ. - 4000 π.Χ). Η εμφάνιση της γεωργίας συνέβαλε στην ιδιοκτησία της γης, στο σχηματισμό αστικών οικισμών και σε μια συνακόλουθη τεχνολογική πρόοδο. Η καλλιέργεια της γης άρχισε στα μέσα της 8ης χιλιετίας στην Παλαιστίνη, το δυτικό Ιράν και την Αίγυπτο. Την 6η χιλιετία ανάλογες εξελίξεις έχουμε σε Ελλάδα και Βαλκάνια, ενώ στην Κίνα και την κεντρική Αμερική η παρουσία των πρώτων γεωργών τεκμηριώνεται την 5η χιλιετία και στην βόρεια Ευρώπη 2-3 χιλιάδες χρόνια αργότερα.
Στις εικαστικές τέχνες, όταν μιλάμε για ένα έργο τέχνης ή όταν καλούμαστε να το περιγράψουμε σε κάποιον αναφερόμαστε, τις περισσότερες φορές, σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που περιγράφουν την φυσική παρουσία του στον χώρο. Περιγράφουμε την υλικότητά του, τις διαστάσεις του, τα φορμαλιστικά του στοιχεία, καθώς και όλα τα επιμέρους χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την υπόστασή του μέσα σε ένα συγκεκριμένο χωρικό πλαίσιο. Μιλάμε έτσι για ένα αντικείμενο με απτά χαρακτηριστικά.