Δευτέρα, 12 Δεκεμβρίου 2011 09:12

Αντονέν Αρτώ - ''Αποκάλυψη και Υπερβατικότητα''

Γράφτηκε από  Γιώργος Κατσαντώνης

"5 ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΗΣ ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑΣ"


1. Ακραιος οραματιστής και μυστικιστής με προσωπικού χαρακτήρα μεταφυσικούς προβληματισμούς.

2. Επιζητουσε την λυτρωτική δύναμη του αρχέγονου θεάτρου η οποία στηριζετο στην χειρονομία και όπου πραγματικός συγγραφέας της, θα ήταν ο ίδιος ο σκηνοθέτης.

3. Ο Αρτώ έκρινε ότι σε κοινωνίες κορεσμένες από την επανάληψη και την αυτοματοποίηση η τέχνη έπρεπε να ειναι βίαιη και να σοκάρει. Το θέατρο ειναι ''μια πράξη καταλύτης ως επιδημία πανούκλας'' που απελευθερώνει τον άνθρωπο από τους περιορισμούς της λογικής και της ηθικής και επιτρέπει την επιστροφή σε πρωτόγονες δυνάμεις και καταστάσεις. Η πανούκλα ειναι μεταδοτική και λειτουργεί κατά ταυτόσημο τρόπο με το θέατρο: Επενέργεια και αναστάτωση στα σύνολα , εξωτερίκευση λανθάνουσας σκληρότητας , αναγκαστική αποκάλυψη της πραγματικής φύσης του καθενός, ανάληψη μιας ηρωικής και ανώτερης ηθικά στάσης απέναντι στην μοίρα και τον θάνατο.

4. Πιστη σε ένα θέατρο το ''καθαρό σημείο''. Απέναντι στο δυτικό θέατρο με τις ψυχολογικές τάσεις που δίνει έμφαση στο κείμενο και τον διάλογο, αντιτάσσει τους μυστηριακούς φόβους και το διονυσιασμό της Ανατολής. Υποστηρίζοντας ένα επί σκηνής έργο που γράφεται από τον συγγραφέα και εκφέρεται από τους ηθοποιούς. Το ''Αλχημικό θέατρο'' του Αρτώ χαρακτηρίζεται από υπερβατικότητα , αναρχία και μια αίσθηση πληρότητας. Οι επιρροές του από το Ανατολίτικο θέατρο εντοπίζονται στα εξής:θεάματα και τελετές, παντομίμα και οπτικό θέατρο χειρονομιών και μιμικής, μυσταγωγική χρήση κωδίκων και σημάτων επικοινωνίας ,έμφαση στη γεωμετρικοτητα και στις μαθηματικές αναλογίες.

5. Το ''θέατρο της σκληρότητας '' δεν εντοπίζεται στην βίαιη σωματική δράση αλλά στο συναισθηματικό σοκ ,ο που ο εκφερόμενος λόγος και τα αντικείμενα δεν συνιστούν ένα σημασιολογικό σύστημα αλλά έχουν ανάλογη άξια με τα ιερογλυφικά και τα κινεζικά ιδεογράμματα. Πρόκειται για μα σκηνική γλώσσα γεμάτη υπαινιγμούς και συμβολισμούς για ένα θέατρο της τελετουργίας και της εικόνας που χαρακτηρίζεται από ενάργεια, ανατρεπτική σκέψη , γόνιμη αμφιβολία και υπερβατική στάση απέναντι στα πράγματα.

Η παράνοια στο βίο του υπήρξε τόσο μοίρα όσο και προσωπική επιλογή. Από τις παραστάσεις των έργων του ξεχωρίζουν το Ονειρόδραμα του Στριντμπεργκ και Τσέντσι του Σέλλεϋ .

"Εκεί όπου οι άλλοι υποκρίνονται ότι παρουσιάζουν έργα και ποιήματα εγώ δεν προτίθεμαι παρά να εκθέσω το πνεύμα μου γυμνό''.

 

Αρτώ