Τετάρτη, 19 Ιανουαρίου 2011 01:15

Narrative Art (Αφηγηματική Τέχνη)

Γράφτηκε από την 

Τα βασικά εκφραστικά μέσα της Narrative Art είναι η φωτογραφία, το κείμενο, η κινηματογραφική ταινία, το βίντεο, και τα θέματα που πραγματεύεται αντλούνται, κατά κύριο λόγο, από την καθημερινή ζωή και το άμεσο περιβάλλον. Τα κείμενα και οι αυτοβιογραφικές φωτογραφίες των καλλιτεχνών προέρχονται κατά ένα μεγάλο μέρος από το απόθεμα των αναμνήσεων τους, των ταξιδιών τους ή της συναισθηματικής ζωής τους.

 

Ο John Baldessari (1931-), ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους της κίνησης, συνθέτει μικρές ιστορίες συναφείς με την τέχνη και τις συνοδεύει συχνά με τη φωτογραφία ενός πολύ γνωστού μνημείου. Στο Ιστορία της Τέχνης (1972) χρησιμοποιεί μία φωτογραφία με αιγυπτιακές πυραμίδες και αριστερά παραθέτει ένα κείμενο δεκαοκτώ σειρών, στις οποίες διηγείται τον τρόπο με τον οποίο ένας νεαρός ζωγράφος προσπαθεί να κερδίσει με μεγάλο κόπο μία θέση στην ιστορία της τέχνης και καταλήγει σε ένα ηθικό δίδαγμα.

Από την άλλη, ο Hans Haacke (1936-) κινείται με επιθετικό τρόπο μέσω του δημοσιογραφικά τεκμηριωμένου περιεχομένου των έργων του. Εκείνος προσπάθησε να οδηγήσει το θεατή στο να προσεγγίσει φυσικά τη δημιουργία του και να αποκτήσει μία σχέση μαζί του, διαβάζοντας ένα πλούσιο πληροφοριακό υλικό. Για παράδειγμα, στην έκθεση «Πληροφορία» του Museum of Modern Art, καλούσε τους επισκέπτες να ρίξουν σε μία διάφανη κάλπη την απάντησή τους στο ερώτημα: «Το γεγονός ότι ο Κυβερνήτης Rockefeller δεν έχει καταγγείλει την πολιτική του Προέδρου Nixon στην Ινδοκίνα θα συνιστούσε για εσάς λόγο να μην τον ψηφίσετε τον Νοέμβριο;». Οι δύο στους τρεις ψήφισαν κατά του Rockefeller. Για να γίνει πλήρως κατανοητό το ύψος του θάρρους και της τόλμης του δημιουργού, αρκεί μόνο να λάβουμε υπόψη ότι η μητέρα του Nelson Rockefeller είχε ιδρύσει αυτό το μουσείο και ο ίδιος ήταν ένας από τους κύριους χορηγούς του.

 

 

 

haacke-shp-2
Haacke, Το κοινωνικό σύστημα του παρόντος χρόνου, 1971.

 

Το 1971, εν μέσω έντονων αντιπολεμικών διαδηλώσεων στην Αμερική, η προγραμματισμένη έκθεση του Haacke στο Solomon Guggenheim Museum της Νέας Υόρκης ματαιώθηκε με την αιτιολογία ότι «αναφερόταν σε συγκεκριμένα κοινωνικά ζητήματα που δεν αφορούν την τέχνη». Ανάμεσα στα έργα ήταν και Το κοινωνικό σύστημα του παρόντος χρόνου, που παρουσίαζε μέσα από φωτογραφίες ολόκληρα τετράγωνα σε φτωχογειτονιές της Νέας Υόρκης, που ανήκαν σε μέλη του Συμβουλίου του Μουσείου, ενώ επεξηγηματικές λεζάντες έδιναν στοιχεία για τα ονόματα εταιριών, υποθήκες, φόρους ακίνητης περιουσίας κλπ. Ένα ακόμα σημαντικό του έργο ήταν το Σχέδιο Manet ?74 (1974) που προορίστηκε για μία έκθεση που του πρότειναν από το Walraff Richartz Museum της Κολωνίας. Την ίδια περίοδο στο Μουσείο είχε δωριστεί το έργο του Manet, Μια δέσμη από σπαράγγια, από έναν Γερμανό πρώην Ναζί, κάτι που ο Haacke προσπάθησε να κατακρίνει. Aυτό είχε ως αποτέλεσμα το Μουσείο να αρνηθεί να παραλάβει το έργο.

Σε παρόμοιο πλαίσιο κινούνται όλες οι προσπάθειες των καλλιτεχνών της Narrative Art, η πλήρης συγκέντρωση των οποίων αποτελεί ένα ελλιπές πεδίο για την ιστορία της τέχνης. Από τις εύκολα προσβάσιμες προς έρευνα συμπεραίνουμε ότι βασική επιδίωξη των εκπροσώπων της ήταν η ταύτιση του πολιτικοοικονομικού περιεχομένου με το αισθητικό, γεγονός που βρήκε πολλούς επικριτές που δεν το θεώρησαν καθόλου αυτονόητο..

manet-bunch-asparagus-1880-small
Manet, Δέσμη από σπαράγγια.
haake-web
Ηaacke, Manet Σχέδιο '74.



Βιβλιογραφία:
Χαραλαμπίδης Α., Η Τέχνη του Εικοστού Αιώνα, τόμος ΙΙΙ, University Studio Press,Θεσσαλονίκη 1995. 
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Παρισιού, 1991, «Ομάδες, Κινήματα, Τάσεις της σύγχρονης τέχνης μετά το 1945», Εξάντας Εκδοτική Α.Ε.
Τσιγκόγλου Στ., «Η Τέχνη στο τέλος του αιώνα», Τα Νέα της τέχνης, Αθήνα 2000.

Μαρία Μποϊλέ

Είμαι υποψήφια διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης στο ΑΠΘ και υπότροφος του ΙΚΥ. Αποφοίτησα από το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, ενώ στο πλαίσιο του Προγράμματος Erasmus τμήμα των σπουδών μου ολοκληρώθηκε στο Università Cattolica del Sacro Cuore του Μιλάνου. Είμαι κάτοχος του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στο γνωστικό αντικείμενο Ιστορίας της Τέχνης του ΑΠΘ και του ΜΔΕ Διοίκησης Πολιτισμικών Μονάδων του ΕΑΠ.