Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Δευτέρα, 27 Ιανουαρίου 2014 12:36

Ένα ιστορικό δοκίμιο- θησαυροφυλάκιο ελληνικών ονομάτων

Γράφτηκε από τον 

Ένα πολύ χρήσιμο όσο και ξεχωριστό ιστορικό δοκίμιο παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στον πολυχώρο του Οργανισμού «Ανατόλια» στην Θεσσαλονίκη από τις εκδόσεις Μαλλιάρης-Παιδεία και τον συγγραφέα του Νίκο Μπουσουλέγκα. Πρόκειται για έναν αναλυτικό κατάλογο με 5.160 αυθεντικά ελληνικά ονόματα, που αποτυπώνουν και «εξιστορούν» μια διαδρομή 3.400 χρόνων εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας.

Όπως ανέφερε ο Νίκος Μπουσουλέγκας η διαπίστωση του «απίστευτου», όπως τον χαρακτήρισε, «μεγάλου αριθμού των αυθεντικών ονομάτων των Ελλήνων της αρχαιότητας, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι μέχρι σήμερα διασώθηκε και αναπαράγεται με την ονοματοδοσία τους από αυτά ένας μικρός αριθμός, αποτέλεσαν το κίνητρο για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου».

Η χρησιμότητα αλλά και η ιστορική και πολιτιστική αξία του συγκεκριμένου βιβλίου είναι προφανής. Μέσα σε ένα βιβλίο κρύβεται το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών ονομάτων, όπως αυτά διαμορφώθηκαν κατά την εκάστοτε ιστορική περίοδο, εμπλουτίστηκαν ή αλλοιώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου για να φτάσουν μέχρι τις μέρες μας με την μορφή που έχουν πάρει μέσα από το πολύχρονο ταξίδι τους.

Είναι θλιβερό που μέχρι πρότινος μια τέτοια έρευνα δεν είχε διενεργηθεί υπο την αιγίδα της ελληνικής Πολιτείας και με την συνδρομή όλων των σχετιζόμενων φορέων. Το συγκεκριμένο βιβλίο όμως μπορεί να αποτελέσει την απαρχή για περαιτέρω έρευνα και συστηματική καταγραφή του συνόλου των ανθρωπονυμίων που αναπτύχθηκαν στον ευρύτερο ελληνικό χώρο απο την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Και η κρατική οικονομική συνεισφορά σε αυτό το εγχείρημα κρίνεται επιβεβλημένη. 

Όπως μας πληροφορεί η Ναυτεμπορική («κατάλογος με 5.160 αυθεντικά ελληνικά ονόματα της αρχαιότητας», 27/01/2014), ο συγγραφέας υπογράμμισε ότι ένα επιπλέον κίνητρο για την έρευνα του απετέλεσε και το γεγονός ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία, στα 400 περίπου ονόματα του ετήσιου εορτολογίου της, μνημονεύει δοξαστικά μόνο 44 αυθεντικά ελληνικά ονόματα της αρχαιότητας. «Τα υπόλοιπα από τα 330 διασωθέντα και αναπαραγόμενα μέχρι σήμερα, τα απορρίπτει και αρνείται πεισματικά την ονοματοδοσία τους κατά τη βάπτιση, ως δήθεν ειδωλολατρικά και όχι χριστιανικά», τόνισε ο κ. Μπουσουλέγκας.

Μάλιστα, επισήμανε ότι το όνομα Νικόλαος, που θεωρείται χριστιανικό, προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα (!), καθώς δύο στρατηγοί Σπαρτιάτες αναφέρονται ιστορικά με αυτό το όνομα, τον 4ο π.Χ. αιώνα.

Μήπως άραγε, και με βοηθό την συγκεκριμένη έρευνα, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε (και δη η Ελληνική Εκκλησία) ορισμένες βέβαιες αλήθειες σχετικά με την «χριστιανικότητα» ορισμένων ονομάτων και την αποδοχή κάποιων άλλων ως ειδωλολατρικών ή μη;

Το έργο αυτό χρειάστηκε κόπο και χρόνο για να πάρει την τελική του μορφή. 10 χρόνια αναλύσεων, διασταυρώσεων, ενδελεχούς ελέγχου των πληροφοριών προκειμένου ο κατάλογος αυτός να παραδοθεί στην επιστημονική κοινότητα και το αναγνωστικό κοινό με σεβασμό την μεθοδολογία και τον ακαδημαϊσμό. Τα προβλήματα στην έρευνα εστίασαν στην έλλειψη βιβλιογραφίας καθώς οι περισσότερες μέχρι πρότινος προσπάθειες καταλογογράφησης έδιναν έμφαση στον εντοπισμό μόνο ιστορικών ονομάτων ή ονομάτων επιφανών αρχαίων Ελλήνων. Οι πηγές απο τις οποίες αντλήθηκε αυτό το τεράστιο υλικό είναι το Επιγραφικό Μουσείο, αναθεματικές πλάκες και φωτογραφικό υλικό, έρευνες παλαιοτέρων ερευνητών αλλά και επιτόπιες επισκέψεις του συγγραφέα σε Μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους κλπ. 

Προφανώς πρόκειται για ένα έργο που διαρκώς θα εξελίσσεται μιας και η ίδια η γλώσσα μας, οι παραδόσεις και τα ήθη που είναι συνδεδεμένα με αυτήν και τα ανθρωπονύμια της συνεχώς εξελίσσονται.

Από την στιγμή που ο ίδιος ο άνθρωπος εξελίσσεται ραγδαία, λογικό είναι και τα ονόματα του να μετεξελίσσονται και αυτά αναλόγως της ιεράρχησης των αναγκών και των προτεραιοτήτων του σε μια δεδομένη χρονική περίοδο.

Το μόνο σίγουρο όμως είναι ότι η ελληνική γλώσσα συνιστά ένα αέναο ταξίδι μέσα στην αιωνιότητα και τα ελληνικά ονόματα πρεσβευτές του μεγαλείου και της αυθεντικότητας της.

Βιβλία όπως τα παραπάνω απλώς επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο και αρτιότερο τρόπο αυτό το μεγαλείο...

katalogos-me-5160-authentika-ellinika-onomata-tis-arxaiotitas

Όμηρος Δ. Τσάπαλος

Είμαι απόφοιτος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισα τους σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο γνωστικό αντικείμενο της Πολιτικής Επικοινωνίας και των Cultural Industries στο London School of Economics με υποτροφία του Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Επόμενο βήμα μου η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής στο ζήτημα της άσκησης εξωτερικής πολιτικής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Ασχολούμαι συστηματικά είτε μέσω αρθρογραφίας, είτε μέσω επιστημονικών εργασιών με ζητήματα πολιτιστικής διπλωματίας και διαχείρισης πολιτιστικών πόρων. Κάτοχος Αριστείου Πολιτικών Επιστημών.