Τετάρτη, 11 Φεβρουαρίου 2009 18:42

Χάρης Πάλλας - Ένας σύγχρονος κινηματογραφιστής με εικαστική ματιά

Γράφτηκε από την 


O Χάρης Πάλλας, γεννημένος στην Γερμανία, ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη. Είναι ένας σύγχρονος κινηματογραφιστής και μας παρουσιάζει, μέσα από την εικαστική ματιά του, έναν ''κόσμο'' του σήμερα, προβάλλοντας τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς του.

-Μέσα από ποια στάδια έκφρασης περάσατε για να καταλήξετε σε αυτό που κάνετε σήμερα;

Πέρασα από διάφορα στάδια..στη σχολή πήρα κατεύθυνση Ζωγραφική και για δύο χρόνια περίπου έκανα ζωγραφική παρατήρησης μοντέλου , συνθέσεις, σχέδιο και χρώμα. Δούλευα πολλές ώρες και σύντομα ένιωσα την ανάγκη να κοιτάξω και άλλα πράγματα. Να προχωρήσω ίσως πέρα από το θέμα της παρατήρησης και να δω τι μπορώ να κάνω σε ένα άδειο τελάρο, βασιζόμενος πάνω στην χρωματολογία, κυρίως το πλάσιμο του χρώματος. Μέσα από αυτή τη διαδικασία προέκυψε η ανάγκη να ασχοληθώ και με άλλα μέσα έκφρασης -έκανα ήδη στη σχολή ασπρόμαυρη φωτογραφία ,ως υποχρεωτικό μάθημα-. Ταυτόχρονα λοιπόν ζωγράφιζα και φωτογράφιζα, εξελίσσοντας δύο διαφορετικούς δρόμους, έναν με χρώμα και τον άλλο με τόνους του άσπρου και του μαύρου. Στη Ζωγραφική έψαχνα αισθήματα μέσα από τα χρώματα, ενώ στη Φωτογραφία έψαχνα φόρμες, επίπεδα και το σχέδιο. Την φωτογραφία την έχω πολύ μέσα μου σαν τρόπο έκφρασης και τρόπο σκέψης. Το θεωρούσα πάντα αυτούσιο έργο τέχνης, οπότε σύντομα πέρασα στην έγχρωμη φωτογραφία. Επειδή η φωτογραφία είναι μία παγωμένη εικόνα από έναν κόσμο ο οποίος κινείται, το συνδύασα άμεσα με την κινούμενη εικόνα, το video και κατέληξα στο video art . Εκεί πέρα βρήκα πολλά στοιχεία που παντρεύανε όλες τις αναζητήσεις μου .Το τελευταίο κομμάτι που με απασχολούσε, με απασχολεί και είμαι σίγουρος ότι θα με απασχολεί και στο μέλλον, είναι το κομμάτι αφού βγεις από τις δύο διαστάσεις (μια επιφάνεια, ένα τελάρο, μια οθόνη) και εμβαθύνεις στην έννοια του χώρο. Έχω κάνει κατασκευαστικά έργα που προέκυψαν μέσα από αυτή την έρευνα , τα οποία στήνοντάς τα μέσα σε έναν χώρο γινόντουσαν εγκαταστάσεις μικρού μεγέθους.

-Το video art είναι λίγο δυσνόητο για τους περισσότερους, ίσως και παρεξηγημένο. Τι πιστεύετε εσείς;

Το video art είναι μια πειραματική κατά βάση διαδικασία , που δεν σε ενδιαφέρει να έχει αρχή -μέση -τέλος , σε ενδιαφέρει να δώσεις με την εικόνα ένα νόημα. Και συγκεκριμένα το σύνολο πολλών εικόνων να εμπεριέχουν όλα αυτά που για το καλλιτέχνη πρέπει να ειπωθούν. Είναι λίγο παρεξηγημένο από το θεατή και ίσως και από κάποιους δημιουργούς, από την άποψη ότι όλοι νομίζουν ότι το video art είναι να πάρεις μια κάμερα στο χέρι σου και να τραβήξεις οτιδήποτε βρεθεί μπροστά σου .Και βάση της ιδιότητάς σου ως καλλιτέχνης αυτό να πρέπει να οριστεί και ως video art.Αυτό όμως δεν ισχύει... παρόλο που δεν έχει κάποιους κανόνες γιατί είναι πειραματικό, ο καλλιτέχνης οφείλει να μεταφέρει το νόημα που θέλει κατανοητά αλλά και να μην είναι ?'μασημένη τροφή'', πρέπει να βάλει το θεατή σε μια διαδικασία σκέψης βλέποντάς το, έστω και αν είναι για 30 δευτερόλεπτα ή 1 λεπτό, να μπορεί επεξεργαστεί τις πληροφορίες και να βγάλει ένα πόρισμα.
escape
''Η απόδραση'', 2007
Ακρυλικό σε καμβά

-Το τελάρο τι ρόλο έπαιξε για εσάς;

Το τελάρο είναι ένα πολύ βασικό και παραδοσιακό μέσο της ζωγραφικής. Στην αρχή το χρησιμοποιούσα για να έχω συγκεντρωμένα τα έργα μου ,αν και δεν το συμπαθώ ιδιαίτερα, προτιμούσα να ζωγραφίζω κατευθείαν πάνω στις επιφάνειες -το τοίχο- χωρίς την παρέμβαση του τελάρου. Το έβλεπα λίγο σαν εμπόδιο..Κάποια στιγμή όμως το ξεπέρασα και το χρησιμοποίησα δημιουργικά , το μετέτρεψα σε μέσο που ήθελα να εκφραστώ, το είδα σαν υλικό και αυτό. Το ξύλο άλλωστε - βασική δομή του τελάρου- είναι από τα αγαπημένα μου υλικά κατασκευής , όπως στο έργο ?'Η απόδραση'', όπου το χρώμα θέλει να φύγει από το τελάρο να απλωθεί στο χώρο.

-Ποια κινήματα και ποιοι καλλιτέχνες σας επηρέασαν;

Υπάρχουν καλλιτέχνες που με έχουν επηρεάσει ...η δουλειά τους, ο τρόπος δουλειάς τους, γενικά η ζωή τους και η προσωπικότητά τους. Θεωρώ ότι όλα αυτά βγαίνουνε στην εικαστική δημιουργία. Ένας που πάντα έρχεται στο μυαλό μου όταν μου κάνουν αυτή την ερώτηση είναι ο Marcel Duchamp, ο δημιουργός του κινήματος του Dada. Θεωρώ ότι ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του και τον βρίσκω σύγχρονο καλλιτέχνη, θαυμάζω τον τρόπο που δούλευε το μυαλό του, το πώς σκεπτότανε. Ένας άλλος είναι ο Paul Cezanne , ο οποίος ήταν ο πατέρας της σύγχρονης τέχνης, προχώρησε τον ιμπρεσιονισμό ένα επίπεδο παρά πέρα με τη ματιά του και τη σκέψη του. Όλα τα επόμενα κινήματα επηρεάστηκαν από τον Σεζάν και θεωρώ ότι κάθε σύγχρονος καλλιτέχνης έχει να βρει και να μάθει πολλά μέσα από τα έργα του.

auto-portrait
''Αυτοπροσωπογραφία'', 2007 Ξύλο, ακρυλικό,συρματόπλεγμα και μελάνι που στάζει κάθε 30 ''

-Ποιες ανησυχίες, εξωτερικά ή και εσωτερικά ερεθίσματα σας οδήγησαν σε αυτό που κάνετε;

Η βασική μου ανησυχία μου έχει να κάνει με την ειλικρίνεια της δημιουργικότητας του καθενός. Δηλαδή όταν ένας εικαστικός καλλιτέχνης φτιάχνει ένα έργο και το εκθέτει -και τον εαυτό του μέσα από το έργο- το πρώτο και το πιο σημαντικό που πρέπει να εμπεριέχει το έργο είναι η ειλικρίνεια. Θεωρώ ότι είναι το μέγιστο αγαθό σε ένα έργο τέχνης, ασχέτως με το θέμα του ίδιου του έργου. Θέλω να είμαι ειλικρινής ως προς τον θεατή που θα το αντικρύσει. Επομένως και τα ερεθίσματα μου προέρχονται από την παρατήρηση στο γύρω περιβάλλον μου, στην καθημερινή ζωή, την ίδια την ζωή που είναι πηγή έμπνευσης για τη τέχνη. Εμπνέομαι από το περιβάλλον μου, τα αντικείμενα και καταλαβαίνω αν κάτι με ενδιαφέρει ή όχι για να το επεξεργαστώ.

-Ποιος σκοπός σας οδήγησε να δημιουργείται;

Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτό, είναι κομμάτι του εαυτού μου, να εκφράζομαι δηλαδή είναι ανάγκη ζωτικής σημασίας για μένα. Είχα τη τύχη να βρω από νωρίς τον τρόπο που θέλω να εκφράζομαι και αυτός είναι ο σκοπός μου , ο τρόπος που εκφράζομαι.

-Η προσωπική σας έρευνα ποια ήταν;

Πρώτα από όλα το ψάξιμο του ίδιου μου του εαυτού..έψαξα μέσα μου να βρω πράγματα που με ενδιαφέρουνε και μεγαλώνοντας διαμόρφωσαν το χαρακτήρα μου. Η επιλογή των όσων θέλω και δεν θέλω να είμαι. Μετά από αυτό το βασικό μέρος επέκτεινα την έρευνά μου στους γύρω μου, και ανθρώπους και χώρους, και διευρύνοντας πέρα από τον εαυτό μου και βρίσκοντας στοιχεία που θέλω να επεξεργαστώ και να τα ενσωματώσω στο έργο μου.

-Υπάρχουν σημεία σταθμός και έμπνευσης για σας;

Χωρίς να το πολυσκεφτώ και αβίαστα θα πω ότι είναι ο κινηματογράφος, όπου έχει καταλήξει να είναι κομμάτι και της προσωπικής μου έρευνας. Επίσης το άγνωστο , αυτό που υπάρχει πέρα από το ορατό, το μεταφυσικό δηλ. το μυαλό μας αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα - είναι το συνειδητό- και κάποια δεν μπορούμε να τα δούμε με τα μάτια μας αλλά μπορούμε να τα αντιληφθούμε με τις αισθήσεις μας - που είναι το υποσυνείδητο-. Όσο παράξενο και αν ακούγεται, για μένα υπάρχει αυτό το κομμάτι , από κάποιες προσωπικές μου εμπειρίες και καταστάσεις το έχω καταλάβει. Είναι ένα μεγάλο κομμάτι έμπνευσης και αυτό, το πέρα από το ορατό.

still_standing
''Ακόμα αντέχω'', 2005 Εγκατάσταση

-Τι είναι Σύγχρονη Τέχνη;

Οτιδήποτε δημιουργείται μέσα σε μία σύγχρονη κοινωνία... μπορεί να ακούγεται πολύ γενικό ,αλλά ουσιαστικά οι τέχνες πρέπει να περιέχουν κομμάτια και στοιχεία της κοινωνίας στην οποία ζούμε, από την τεχνολογία, τη σημερινή φιλοσοφία, τη σημερινή επιστήμη, από την καθημερινή ζωή του 21ου αιώνα... να μην είναι οπισθοδρομικό, να μην είναι βαλτωμένο σε άλλες αποχές που έχουν περάσει και έχουν ξεπεραστεί , να συμβαδίζει με αυτό που ζούμε!

-Είστε απόφοιτος της Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θες/νίκης. Ποιά η γνώμη σας για τη συγκεκριμένη σχολή;

Είναι ένα λεπτό θέμα αυτή η ιστορία αλλά και αξιοσημείωτη επίσης..Είναι μία πάρα πολύ καλή μονάδα εκπαίδευσης, με βασικό προνόμιο να έχεις για 5 χρόνια ένα εργαστήριο , το προσωπικό σου χώρο για να δουλέψεις και να ερευνήσεις. Υπάρχουν άνθρωποι - καθηγητές (με θετική ή αρνητική ενέργεια) να σε προτρέψουνε να εξελιχθείς. Σαν άνθρωπος αλλά και σαν δημιουργός θεωρώ ότι έχει να σου δώσει πολλά θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία. Όσο είσαι μέσα ακούς μερικές ή και πολλές φορές αποκαρδιωτικά πράγματα. Προσωπικά για 5 χρόνια είχα χώρο να εργαστώ για όσες ώρες, όσες μέρες ήθελα, χωρίς να με περιορίζει ένα ωράριο που θα μου έκοβε τον ειρμό των σκέψεών μου και της δημιουργικότητάς μου. Είναι πολύ σημαντικό να αισθάνεσαι ελεύθερος, καθώς επίσης και η επαφή μου με κάποιους συγκεκριμένους ανθρώπους της σχολής και με τη μεταδοτικότητά τους κατάφεραν να με εκτοξεύσουν σε ένα άλλο επίπεδο. Ήταν ένα στάδιο απαραίτητο, γιατί καταλαβαίνεις πολλά πράγματα για τον εαυτό σου, ωριμάζεις αρκετά και παίρνεις τα απαραίτητα εφόδια που σου χρειάζονται για να βγεις μετά στον ?'άγριο'' κόσμο της τέχνης, που όλα είναι πιο σκληρά.


-Αν και θεωρείτε τον εαυτό σας εικαστικό, κινηματογραφιστή κατά βάση, ασχολείστε και με άλλες μορφές έκφρασης;

Θεωρώ τον εαυτό μου εικαστικό αλλά και μέσα από την όλη μου έρευνα ένα συγγενικό είδος τέχνης που με απασχολεί είναι ο κινηματογράφος . Το επέλεξα να το κρατήσω και ως βιοποριστικό κομμάτι στη ζωή μου. Να κάνω μια πολύ δημιουργική δουλειά και να έχω όρεξη πάντα, βγάζοντας τα προς το ζην. Η εικαστική μου ματιά μπλέκεται στον κινηματογραφική δουλειά που κάνω .

dead_tired
''Ψόφιος στην κούραση'', 2004
Γύψος, κόλλα P.V.A.,ρούχα,παπούτσια

-Γνωρίζουμε ότι το 2006 πήρατε το βραβείο ?'Καλύτερης Ελληνικής Ταινίας'' στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Νάουσας. Πώς αισθανθήκατε για αυτό και πώς προέκυψε να πάρετε μέρος;

Είναι μια πολύ ωραία ιστορία ...σε κάποια φάση και μέσα από την έρευνά μου οδηγήθηκα να κάνω κάτι τελείως διαφορετικό που μέχρι τότε έκανα. Έτσι προέκυψε η ανάγκη μέσα μου από το άναρχο στοιχείο της εικόνας, που δεν υπάρχει αρχή-μέση-τέλος, δεν υπάρχουν κανόνες , το video art και μέσα από πειράματα και δημιουργώντας εικόνες, να κάνω κάτι που να βασίζεται σε ένα σενάριο, να έχει κανόνες, αρχή-μέση-τέλος και να δω πώς μπορώ να το χειριστώ αυτό. Ήταν μία πρόκληση για μένα να δοκιμάσω κάτι τόσο διαφορετικό από αυτό που ήδη έκανα. Συζητώντας με κάποιους φίλους μου κολλητούς κάποια στιγμή, για κάτι που είχε συμβεί στον έναν, δώσαμε τα χέρια πίνοντας καφέ λέγοντας του ότι θα κάνω την ιστορία του σενάριο (θα προσπαθούσα γιατί ήταν η πρώτη φορά που το δοκίμαζα), με την δέσμευση να παίξει ο ίδιος το ρόλο του. Και έτσι έγινε..έκανα την ιστορία του σενάριο, ελαφρώς τροποποιημένη και δίνοντας ένα νόημα, ένα μήνυμα στο τέλος που η πραγματική ιστορία δεν είχε, κάναμε τα γυρίσματα και προέκυψε αυτό το βιντεάκι μικρού μήκους, 9 λεπτών περίπου. Το αποτέλεσμα που βγήκε με έκανε να χαμογελάω και έτσι αποφάσισα να το δει και άλλος κόσμος. Μου είπαν για αυτό το φεστιβάλ, το έστειλα και με δέχτηκαν να διαγωνιστώ, πράγμα που ήδη με είχε κάνει πολύ χαρούμενο. Πήγα λοιπόν στην Τελετή Λήξης, όπου εκείνη μόνο τη μέρα θα παιζόντουσαν τα βιντεάκια , για να δω πως φαίνεται ένα έργο που έχεις συνηθίσει να το βλέπεις σε μια μικρή οθόνη - του υπολογιστή- να προβάλλεται σε ένα κινηματογραφικό πανί, με καλύτερο ήχο, καλύτερο projector- σε μια κινηματογραφική αίθουσα-. Και εκεί τελείως αναπάντεχα άκουσα τον Παναγιώτη Βούλγαρη να με φωνάζει για το βραβείο... εξεπλάγην ευχάριστα..κοιτούσα κάποιους φίλους μου για να μου επιβεβαιώσουν ότι άκουσα καλά και δεν έχει γίνει κάποιο λάθος!

pointless
''Άσκοπο'', 2006
Ταινία κινδύνου, διαστάσεις μεταβλητές
-Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα;

Πολύ ωραία η ερώτηση που μου θέτεις..γιατί έχω να πω ένα σημαντικό πράγμα πάνω σε αυτό, το οποίο το λέω γενικά σε συζητήσεις που τυχαίνει να παρευρίσκομαι. Ο ρόλος της τέχνης είναι ένα και το αυτό, η σύγχρονη τέχνη είναι μία εικόνα της κοινωνίας, μέσα από τα μάτια ενός δημιουργού. Ειδικά στην σημερινή εποχή της ταχύτητας, της εξέλιξης , της τεχνολογίας, οι καλλιτέχνες εμπνέονται και πιάνονται από ''κακώς'' κείμενα αλλά και ''καλώς'' ,της ίδιας της κοινωνίας και κάνουν τα σχόλιά τους. Ουσιαστικά το όλο νόημα είναι αυτό..τίποτα λιγότερο , τίποτα περισσότερο. Το μάτι του δημιουργού κινείται πάρα πολύ γρήγορα και σκαλώνει σε σημεία που πρέπει να σχολιαστούν και θέλουν να μεταφέρουν ειλικρινά. Το έργο καταλήγει να είναι μια προέκταση της πραγματικότητας και οφείλει να είναι φρέσκο και ειλικρινές.

sun_eclipse_i
''Έκλειψη Ηλίου'', 2006
Ψηφιακή φωτογραφία τυλιγμένη με υλικό συσκευασίας έργων τέχνης
-Πώς βλέπετε την καλλιτεχνική εξέλιξη της πόλης σας αλλά και της χώρας μας τα τελευταία χρόνια;

Αν και έχω γεννηθεί στη Γερμανία, μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη από τα δύο μου χρόνια, εξακολουθώ να ζω εδώ και την αισθάνομαι πατρίδα μου. Βλέποντας λοιπόν πως κινούνται οι τέχνες στη πόλη, βρίσκω μια αδιαφορία από τους φορείς που κινούν τα νήματα, λες και θέλουν να την έχουν μονίμως υποβαθμισμένη. Γενικά υπάρχει μια νοοτροπία στους Έλληνες, ότι τα στοιχεία που έχουμε κληρονομήσει δεν τα φροντίζουμε..έχουμε συνέχεια το βλέμμα μας στο εξωτερικό και το πως κινούνται εκεί τα πράγματα. Κοιτάμε μόνο την αντιγραφή και όχι την ουσία. Θεωρώ ότι η Θεσ/νίκη είναι αρκετά πίσω, ο κόσμος που ζει εδώ έχει πάρα πολύ όρεξη να δει πράγματα. Δυστυχώς όλα συγκεντρώνονται στην Αθήνα, την πρωτεύουσα της χώρας μας, αλλά δεν μου φαίνεται περίεργο αυτό, η πρωτεύουσα αυτό το ρόλο έχει, να συγκεντρώνει αυτά που έρχονται από έξω ή και αυτά που γεννιούνται από μέσα. Υπάρχει μια τάση για την Αθήνα και οι υπόλοιπες πόλεις να είναι δευτερεύοντες, να παίρνουν τα υπολείμματα δηλαδή, γεγονός που δεν συμβαίνει στο εξωτερικό. Θεωρώ σημαντικό να μοιραστούν τα δρώμενα ,από τους φορείς που ασχολούνται με τα εικαστικά αλλά και τις υπόλοιπες τέχνες, να γίνει μια καλύτερη κατανομή έτσι ώστε να μην θεωρείται Ελλάδα μόνο η Αθήνα στο κομμάτι των τεχνών. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σπουδαία πράγματα στη Θεσ/νίκη από ανθρώπους πολύ αξιόλογους που αποφάσισαν να μην πάνε στην Αθήνα και να κάνουν κάτι εδώ. Εύχομαι να γίνουν πιο δραστήριοι και γιατί όχι να ανοίξουν καινούργιοι χώροι, μουσεία, gallery, έχοντας ως βασική προϋπόθεση να πάψουν να τρώγονται μεταξύ τους, να ξεφύγουν από τον ατομικισμό και να αναδείξουν συλλογικά το σκοπό τους.

de-interlace
''Απόπλεξη΄΄, 2006
Κορμός δέντρου, διαστάσεις μεταβλητές
-Υπάρχουν κάποιες στιγμές που καλείστε να λάβετε ένα βραβείο. Ποια η γνώμη σας για αυτή τη διαδικασία, θεωρείται ότι είναι σημαντικό να γίνεται;

Τα βραβεία είναι μια πολύ καλή περίπτωση, γιατί μέσα από αυτή τη διαδικασία καταφέρνεις να πας δύο βήματα πίσω και να δεις το έργο σου, να το κρίνεις , να το δεις σαν τρίτος. Επίσης σε ψυχολογικό επίπεδο σου δίνουν τη δύναμη και το κουράγιο να συνεχίσεις ,για αυτό που ήδη κάνεις και πιστεύεις ,ότι όντως η δουλειά σου ανταμείβεται. Είναι ένα πολύ δυνατό σπρώξιμο για να πεις στον εαυτό σου ότι το αποτέλεσμα είναι αξιόλογο από ειδικούς θεωρητικούς και όχι μόνο του χώρου, και να συνεχίσεις πιο οργανωμένα και πιο υπεύθυνα. Τα βραβεία είναι μια υγιής διαδικασία για να κάνεις αυτοκριτική κυρίως και να συνεχίσεις με όρεξη. Είναι τιμή για τον καλλιτέχνη, λόγω της αξιοπιστίας και της καθαρότητας που γίνεται αυτή η διαδικασία.

Σχετικά video της δουλειάς του Xάρη Πάλλα -video art και short films- απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα www.myspace.com/harispallas

Ανδριανή Αμπάβη

Είμαι απόφοιτος της Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ και έχω συμμετάσχει σε διεθνείς και πανελλήνιες ομαδικές εκθέσεις. Για εφτά χρόνια εργάστηκα στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παραγωγή events, ενώ από το 2009 διδάσκω εικαστικά σε Ι.Ε.Κ. και δημόσια σχολεία. Είμαι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και της Εταιρίας Γραμμάτων & Τεχνών στον Πειραιά και υπεύθυνη για την ύλη του περιοδικού.