Πέμπτη, 24 Σεπτεμβρίου 2009 00:15

George Grosz

Γράφτηκε από  Παντέλης Βατικιώτης

Οskar

Ο George Grosz (πλήρες όνομα Georg Ehrenfried Gros), γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου του 1893, στο Βερολίνο. Μεγάλωσε στην πόλη Στολπ της Πομερανίας, στην οποία εργαζόταν η μητέρα του στην τοπική λέσχη αξιωματικών των Ουσάρε, μετά τον θάνατο του πατέρα του. Στα νεανικά του χρόνια επηρεασμένος από την ανάγνωση βιβλίων, αμερικανών συγγραφέων, γεννήθηκε μέσα του ένας ρομαντικός ενθουσιασμός για την Αμερική, όπου διατηρήθηκε για την υπόλοιπη ζωή του, και τον οδήγησε στην άλογη του ονόματος του σε George. Σπούδασε εικαστικά στη Δρέσδη και το Βερολίνο. Το 1912 και ενώ ήταν φοιτητής, έκανε τους πρώτους του πίνακες με λαδί, έργα τα οποία δεν βρέθηκαν ποτέ, έτσι οι πρώτες του ελαιογραφίες του αποδίδονται το 1916

aytoktonia
Αυτοκτονία
Το 1915 ο George Grosz κατατάχτηκε ως εθελοντής στο γερμανικό στρατό, άλλα λόγω των φιλειρηνικών του συναισθημάτων, κρίθηκε τελικά ακατάλληλος κι απολύθηκε. Το επόμενο έτος, λόγω ανάγκης για νέο στρατό, ξανακαλείται, άλλα όχι στη πρώτη γραμμή. Μετέφερε και φρουρούσε τους αιχμαλώτους πολέμου. Το 1917 κάνει μια απόπειρα αυτοκτονίας και μπαίνει σε κάποιο στρατιωτικό νοσοκομείο. Αποφασίστηκε να εκτελεσθεί, αλλά σώθηκε από την επέμβαση ενός από τους προστάτες του, του Κessler. Του διέγνωσαν κάποια ψυχική πάθηση και τον απάλαξαν οριστικά από το γερμανικό στρατό. Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης των Σπαρτακιστών τον Ιανουάριο του 1919, ο George Grosz συνελήφθη, απέδρασε όμως χρησιμοποιώντας πλαστά χαρτιά. Αυτή την περίοδο έγινε μέλος του κουμουνιστικού κόμματος της Γερμανίας. Όλα αυτά τα χρόνια συνέχισε να ζωγραφίζει, αποκτώντας ένα στιλ, φανερά επηρεασμένο από τον εξπρεσιονισμό και τον φουτουρισμό. Οι φόρμες με έντονα περιγράμματα αντιμετωπίζονται συχνά σαν διάφανες.
hitler
Ηitler
Στις αρχές της δεκαετίας του '20 ο Grosz πραγματοποιείσαι την πρώτη του έκθεση στο Μοναχό. Η συναναστροφή με καλλιτέχνες όπως ο Otto Dix και Rudolf Schlicher τους οδήγησε στην συγκρότηση του ρεύματος της Νέας Αντικειμενικότητας (Neue Sachlichkeit). Το νέο αυτό ρεύμα, αν και προερχόμενο από τον εξπρεσιονισμό, κράτησε αποστάσεις από αυτόν επιστρέφοντας στο ρεαλισμό. Ο Grosz συγκαταλεγόταν στην πιο ακραία ομάδα της Νέας Αντικειμενικότητας, των Βεριστών, τόσο σε εκφραστικό επίπεδο, όπου διατήρησε αρκετά εξπρεσιονιστικά και ντανταϊστικά στοιχεία, όσο και στη θεματολογία, που πολύ συχνά ήταν η πολιτική και κοινωνική κριτική της περιόδου της Βαϊμάρης. Στα σχέδιά του, φτιαγμένα συχνά με πένα και μελάνι και μερικές φορές περισσότερο ανεπτυγμένα με νερομπογιά, ο Grosz μετέφερε την εικόνα που είχε ο περισσότερος κόσμος κατά τη δεκαετία του '20 για τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης: τετράπαχοι καπιταλιστές, τραυματίες και ανάπηροι στρατιώτες, πόρνες, σεξουαλικά εγκλήματα και όργια ήταν τα βασικά θέματά του.
Παρά τις εξαιρετικές ικανότητές του στο σχέδιο, τα έργα για τα οποία είναι κυρίως γνωστός υιοθετούν εσκεμμένα την ωμή φόρμα της καρικατούρας. Ανάμεσα στα έργα του βρίσκονται ορισμένα που επιλέγουν το δρόμο του παραλόγου, καθώς και μερικές ερωτικές συνθέσεις. Προς το τέλος της 10ετίας του 20' και στην αρχή της επόμενης, κατεύθυνε τις επιθέσεις του ενάντια στον Aldof Ηitler και το ναζιστικό καθεστώς, μέσα από τα έργα του.
ekleipsh_hlioy
Έκλειψη Ηλιου
Το 1932 αναγκάστηκε να φύγει από τη ναζιστική Γερμανία και πηγαίνει στην Αμερικη, όπου και γίνεται αμερικανός πολίτης το 1938. Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς προσκλήθηκε να διδάξει στην Ένωση Φοιτητών Καλών τεχνών της Νέας Υόρκης. Στα χρόνια που έμεινε στην Αμερική άρχισε να απορρίπτει την θεματολόγια που χρησιμοποιούσε όταν ζούσε στη Γερμάνια. Αντί για αποκαλυπτικά οράματα της αστικής ζωής, συνέχισε να ζωγραφίζει συμβατικά γυμνά και πολλά τοπία. Τα απομνημονεύματά του, η "Αυτοβιογραφία George Grosz" δημοσιεύθηκαν το 1955 με την επιστροφή του στη Γερμανία το 1959 και δηλώνει: "Το αμερικανικό όνειρό μου, αποδείχτηκε μια φυσαλίδα σαπουνάδας".

Ο George Grosz πέθανε στης 6 Ιουλίου του 1959 σε ηλικία 66 ετών, μετά από μια πτώση που είχε στην σκάλα του σπιτιού του.

 


Βιβλιογραφία:
Σημειώσεις Χρήστου Μιχαλόπουλου. Ιστορικός τέχνης.
Βικιπαίδεια, ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια