Δευτέρα, 16 Ιουνίου 2014 02:01

Στήβεν Αντωνάκος

Γράφτηκε από την 

Ο Στήβεν (Στυλιανός) Αντωνάκος γεννήθηκε το 1926 στον Άγιο Νικόλαο Λακωνίας και πέθανε το 2013 στη Νέα Υόρκη, στην οποία εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του όταν ήταν τεσσάρων ετών.

Ήταν αυτοδίδακτος και ασχολήθηκε με τη ζωγραφικά από μικρή ηλικία. Το 1947 εγγράφηκε στο Τμήμα Τέχνης του Brooklyn Community College, όπου παρακολούθησε μαθήματα για δύο χρόνια. Κατά το έτος 1965 παρέδιδε μαθήματα στο Brooklyn Museum, ενώ το 1998 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Princeton. Το 1980 παρέμεινε έξι μήνες στο Βερολίνο με υποτροφία του DAAD. Από τα τέλη της δεκαετίας του ΄40 εκτός από τα ζωγραφικά έργα ασχολήθηκε και με το κολάζ, ενώ από τις αρχές της δεκαετίας του ΄50 δημιούργησε κατασκευές και συνθέσεις χρησιμοποιώντας καθημερινά υλικά και άχρηστα αντικείμενα. Από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 δημιούργησε κατασκευές και συνθέσεις χρησιμοποιώντας καθημερινά υλικά και άχρηστα αντικείμενα. Από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 αξιοποίησε στο έργο του το ύφασμα και δημιούργησε κολάζ και ασαμπλάζ ράβοντας, κολλώντας και ενώνοντας υφάσματα, κομμάτια επίπλων, γράμματα της αλφαβήτου κ.ά. Πολλές φορές χρωμάτιζε ολόκληρα τα έργα με έντονα χρώματα. Την ίδια περίοδο δημιούργησε τη σειρά Pillows, χρησιμοποιώντας πραγματικά μαξιλάρια μέσα στα οποία έκρυψε διάφορα αντικείμενα.

λήψη 1Το 1958 πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στην γκαλερί Avant-Garde στη Νέα Υόρκη. Στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 εισήγαγε στο έργο του το νέον, υλικό που αποτέλεσε χαρακτηριστικό στοιχείο όλης της μετέπειτα δουλειάς του. Τα έργα με νέον της δεκαετίας αυτής κινήθηκαν στον χώρο του μινιμαλισμού και αναπτύσσονταν σε αυστηρές γεωμετρικές φόρμες. Συχνά συνδύαζε τους σωλήνες νέον με υλικά όπως το ξύλο και το μέταλλο, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του ΄60 άρχισε να πειραματίζεται με το νέον σχεδιάζοντας και εγκαταστάσεις μεγάλων διαστάσεων για συγκεκριμένους αρχιτεκτονικούς χώρους. Το 1973 κατασκεύασε το πρώτο δωμάτιο με νέον της σειράς Rooms στο San Francisco Museum of Art. Το 1970 άρχισε μια σειρά διαδραστικών έργων, τα οποία παρουσίασε στην έκθεση Packages meant to be opened and packages meant never to be opened στο Φρέσνο το 1972 και στη Νέα Υόρκη το 1973. Από τη δεκαετία του ΄70 και εξής χρησιμοποίησε το νέον παρεμβαίνοντας στο αρχιτεκτονικό ή φυσικό περιβάλλον. Το 1974, μετά από ανάθεση, χρησιμοποίησε νέον σε όλο το εξωτερικό μέρος του Fort Worth Art Museum (Ten Outdoor Neons). Το 1978 πραγματοποίησε, κατόπιν παραγγελίας, την πρώτη δημόσια εγκατάσταση με νέον στο Hampsire College της Μασαχουσέτης και στο Federal Building στο Ντέιτον του Οχάιο. Έκτοτε και μέχρι το θάνατό του πραγματοποίησε πολλές παραγγελίες για δημόσιους χώρους στην Αμερική, στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία.
imagesΤο 1980 άρχισε να δημιουργεί μία σειρά επίτοιχων ζωγραφικών έργων σε ελεύθερους καμβάδες, πάνω στους οποίους τοποθέτησε σωλήνες νέον. Συχνά αντικαθιστούσε τον ζωγραφισμένο καμβά με τετράγωνα ξύλινα τελάρα, οι επιφάνειες των οποίων «ντύνονται» με ασημένια, χρυσά ή αλουμινένια φύλλα. Για πρώτη φορά οι σωλήνες νέον δεν φαίνονταν, καθώς τοποθετήθηκαν στο πίσω μέρος των τελάρων και δημιούργησαν μια ιδιαίτερα μυστηριακή ατμόσφαιρα καθώς το περιρρέον φως που εκπεμπόταν εξαΰλωνε την υλική υπόσταση του έργου. Στα έργα της περιόδου αυτής υπήρχε μία φοβερή πνευματικότητα και μία μεταστροφή προς τις μνήμες οικείων χώρων και προσώπων, ενώ κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του ΄80 επηρεασμένος και από τις συχνές επισκέψεις του στην Ελλάδα, τα έργα του απέκτησαν εμφανείς αναφορές στη βυζαντινή παράδοση και τέχνη. Το 1993 εξέθεσε στον προμαχώνα του Αγίου Γεωργίου στη Ρόδο το Παρεκκλήσι των Αγίων, μία επιτόπου εγκατάσταση. Στη συνέχεια παρουσίασε μία σειρά από παρεκκλήσια που κινούνταν στην ίδια λογική με τη σειρά Rooms. Κατά τη διάρκεια των συχνών ταξιδιών του, ιδιαίτερα από τη δεκαετία του ΄80 και εξής, δημιούργησε κολάζ με υλικά που συγκέντρωνε από τα μέρη που επισκεπτόταν (εισιτήρια, κάρτες εστιατορίων και ξενοδοχείων, φάκελοι, γραμματόσημα κλπ).


Είχε παρουσιάσει έργα του σε πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ πολλά βρίσκονται εγκατεστημένα σε δημόσιους χώρους και μουσεία. Έλαβε μέρος στην Ντοκουμέντα του Κάσσελ το 1977, στην Μπιεννάλε του Σάο Πάολο το 1987 και στην Μπιενάλλε της Βενετίας το 1997.

 61376928889

 stephen antonakos 2

thumbnail 1

Βιβλιογραφία

- Τα χρόνια της αμφισβήτησης. Η τέχνη του '70 στην Ελλάδα, επιμ. Μπία Παπαδοπούλου, Κατάλογος έκθεσης, ΕΜΣΤ 15.12.2005-7.5.2006

Μαρία Μποϊλέ

Είμαι υποψήφια διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης στο ΑΠΘ και υπότροφος του ΙΚΥ. Αποφοίτησα από το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, ενώ στο πλαίσιο του Προγράμματος Erasmus τμήμα των σπουδών μου ολοκληρώθηκε στο Università Cattolica del Sacro Cuore του Μιλάνου. Είμαι κάτοχος του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στο γνωστικό αντικείμενο Ιστορίας της Τέχνης του ΑΠΘ και του ΜΔΕ Διοίκησης Πολιτισμικών Μονάδων του ΕΑΠ.