The Book of Eli - Ο Εκλεκτός

Ο «ταξιδιώτης» (Ντένζελ Ουάσινγκτον) περπατάει προς τα δυτικά. Ο κόσμος στον οποίο βρίσκεται είναι ο κόσμος που ζούμε και εμείς τώρα. Μόνο που χρονικά είμαστε στο μέλλον. Για την ακρίβεια πάνε ήδη 30 χρόνια από όταν η γη και οι κάτοικοι της καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από βιβλική καταστροφή. Το περιβάλλον εχθρικό. Ο ήλιος καθόλου φιλικός για τα μάτια. Η τροφή σπάνια. Το νερό εξίσου. Κι ο «ταξιδιώτης» περπατάει προς τα δυτικά. Έχει μια αποστολή να εκπληρώσει. Να παραδώσει εκεί το βιβλίο που έχει στην κατοχή του.

Αυτή την αποστολή, και τις συναντήσεις του με άλλους επιζήσαντες στην πορεία προς την εκπλήρωση της, παρακολουθούμε στον «Εκλεκτό» (τελείως άκυρη η ελληνική μετάφραση του τίτλου). Για άλλη μια φορά οι αδερφοί Χιουζ, που είχαν να κάνουν ταινία από το 2000, όταν είχαν σκηνοθετήσει τον Τζόνυ Ντεπ να τρέχει στο κατόπι του Τζακ του Αντεροβγάλτη (From Hell), παραδίδουν μια άκρως ατμοσφαιρική ταινία με πληθώρα καλών στοιχείων. Σκοτεινός - σχεδόν ασπρόμαυρος - κι απρόσιτος ο κατεστραμμένος κόσμος του μέλλοντος. Η ιστορία μοιάζει να ξαναγράφεται από το μηδέν. Άνθρωποι σκοτώνουν ανθρώπους με κίνητρο την κάλυψη των πιο άμεσων αναγκών τους. Ο πολιτισμός είναι μια λέξη που «κάηκε» μαζί με την υπόλοιπη ανθρωπότητα.

Ο Ντένζελ Ουάσινγκτον δεν επιλέχτηκε τυχαία για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Από τη μία το ότι είναι ένας έγχρωμος ηθοποιός εξυπηρετεί κάποιο σκοπό (όταν δείτε και το φινάλε θα καταλάβετε) κι από την άλλη το ειδικό του βάρος είναι τέτοιο που επιτρέπει ακόμα και σε μια ιστορία που πραγματεύεται την λύτρωση ή μη της ανθρωπότητας από έναν φουτουριστικό σκοταδισμό να τον ανάγει στον χαρακτήρα εκείνο που θα μας πείσει ότι είναι? αυτός που λέει. Ταυτόχρονα οι λίγες σκηνές που μοιράζεται με τον Γκάρυ Όλντμαν (στην παλιά καλή «κακού ήρωα» μανιέρα του) αλλά και τον Τομ Γουέητς είναι αρκετές για να τις χαρακτηρίσουμε σκηνές όπου το ταλέντο αυτών των ηθοποιών μετατρέπει μια φαινομενικά αδιάφορη σκηνή σε άκρως ενδιαφέρουσα. Σε γενικές γραμμές ο Ντένζελ Ουάσινγκτον έκανε πράγματι τον χαρακτήρα του να μοιάζει σαν την μόνη ηλιαχτίδα φωτός σε έναν κόσμο όπου ο σκοταδισμός ήταν και πάλι η αναπόφευκτη? μόδα. Όσο για την πιτσιρίκα Μίλα Κούνις είμαι πια σίγουρος ότι προορίζεται από το Χόλυγουντ να γίνει η επόμενη Αντζελίνα Τζολί.

Οι αδερφοί Χιουζ κάνουν ό,τι και στο From Hell. Σοβαρή δουλειά και όχι υπαλληλίστικη, αποδεικνύοντας ότι η πληθώρα καλών στοιχείων που συναντήσαμε στο προηγούμενο φιλμ τους μόνο τυχαία δεν ήταν. Κι εδώ η φωτογραφία κι η σκηνοθεσία βοηθούν στο μέγιστο βαθμό στην δημιουργία μίας καθ? όλα πειστικής ατμόσφαιρας, που αποπνέει πότε αισιοδοξία και πότε μία μόνιμη απειλή, κάτι που ως αποτέλεσμα έχει μία αέναη ανασφάλεια. Τόσο τα κάδρα τους όσο και κάποιες κινήσεις της κάμερας εξιτάρουν τον αμφιβληστροειδή και τραβάνε την προσοχή. Σε γενικές γραμμές η σκηνοθεσία τους κρίνεται ως άκρως ικανοποιητική και ταιριαστή με το στόρυ. Σωστοί ρυθμοί και κινηματογράφιση με «καλλιτεχνικές ανησυχίες» και κατά τόπους αρκετή φαντασία. Well done indeed?

Τι μηνύματα φέρει όμως η ιστορία που μας αφηγούνται οι αδερφοί Χιουζ; Αυτή είναι μία πολύ μεγάλη κουβέντα. Η αποκάλυψη που γίνεται στο τέλος της ταινίας είναι από αυτές που κάποιους θα κάνει να αναθεωρήσουν την μέτρια προς καλή εικόνα που είχε μέχρι εκείνο το σημείο η ταινία και να αρχίσουν τα εκθειαστικά σχόλια και κάποιους άλλους να «ξινίσει», όχι γιατί είναι κακή έμπνευση (κάθε άλλο!) αλλά γιατί οδηγεί την ελευθέρα, μέχρι τότε, προς πάσα κατεύθυνση ερμηνεία της ιστορίας σε μία πολύ συγκεκριμένη οδό.

Ο «Εκλεκτός» πήρε αυτό τον τίτλο από τους Έλληνες υπεύθυνους ίσως γιατί ερμήνευσαν με ένα συγκεκριμένο τρόπο την ταινία αυτή. Ο αυθεντικός τίτλος «Το Βιβλίο του Ηλάι» οδηγεί σε μία άλλη λίγο πιο ελεύθερη. Και η κατάληξη της ιστορίας αυτής καθεαυτής με όλα τα επιμέρους γεγονότα που βλέπουμε στη διάρκεια της εξέλιξης της τροφοδοτεί με πλειάδα σκέψεων τον νου των πιο στοχαστικών σινεφίλ. Διότι αυτό το φιλμ μόνο φουτουριστική περιπέτεια δεν είναι. Μπορεί να έχει κάμποσο κι ωραίο σαματά αλλά? κάτι έχει να μας πει ο κύριος που έγραψε το σενάριο. Δεν έβαλε ένα βιβλίο στα χέρια του ήρωα, και το όρισε ως «αποστολή» του, ίσα ίσα για να υπάρχει ένα καλό άλλοθι για ορισμένες καλές σκηνές δράσης. Κάτι έχει να μας πει. Αυτό που μένει να αποφασίσει ο κάθε θεατής ξεχωριστά είναι αν τελικά αρκείται σε σχόλιο ή προβαίνει σε συγκεκριμένες δηλώσεις, με αυτή την ιστορία.

Δυστυχώς πρέπει να αρκεστώ σε αυτά τα γενικά σχόλια γιατί δεν επιθυμώ καθόλου να προδώσω τίποτα από εκείνα τα στοιχεία που κάνουν αρκετά ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη την ιστορία του «Εκλεκτού». Ντένζελ Ουάσινγκτον αξιοπρεπέστατος και πολύ ώριμος ερμηνευτικά, αδερφοί Χιουζ άξιοι κι αξιοπρεπείς από το πόστο τους, φωτογραφία, σκηνικά και κουστούμια που παραπέμπουν άμεσα στον κόσμο του Mad Max (αλλά με ψηφιακό color correction πια) κι όλα αυτά για να δούμε την ιστορία ενός βιβλίου? Και πάλι? well done indeed?