Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Πέμπτη, 15 Νοεμβρίου 2012 16:20

Βασίλης Βασιλικός, "Ο άνθρωπος δεν ζει χωρίς όνειρα ή όραμα"

Γράφτηκε από 

Ο Βασίλης Βασιλικός, πολυγραφότατος και δημοφιλής συγγραφέας, μας παρουσιάζει τρία βιβλία του (8 ½, ΕΑΜ και Όναρ Ημερόφαντον), σε μια σύντομη ανασκόπηση της διαδρομής του στα δύσκολα χρόνια της εξορίας, αλλά και τις δημιουργικές στιγμές της λογοτεχνίας.

- Στο βιβλίο σας "8 ½" μιλάτε για τη χούντα, την εξορία κοκ Γιατί αποφασίσατε να επανεκδώσετε τις ιστορίες αυτές; Πότε και πού γράψατε/εκδώσατε αυτά τα βιβλία; Γιατί ονομάσατε το βιβλίο και τις εκδόσεις σας "8 ½";

Από το 1968 και μετά έγραφα αδιάκοπα στην αυτοεξορία ποίηση, πρόζες, μαρτυρίες, διηγήματα και νουβέλες. Μόνο μυθιστόρημα δεν μπορούσα να γράψω γιατί το μυθιστόρημα χρειάζεται μια ηρεμία, ένα χρόνο αδιάσπαστο και μια ψυχική ευφορία που εκείνο τον καιρό, στα χρόνια της χούντας, ζώντας στη δυτική Ευρώπη (Παρίσι, Ρώμη, Δυτικό Βερολίνο κτλ.) δεν την διέθετα. Ζούσα, όπως όλοι στην ίδια κατάσταση με μένα, μέρα με τη μέρα, βδομάδα με τη βδομάδα, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο. Κάποια στιγμή, ( έχοντας βρει τα χρήματα από τις ξένες μεταφράσεις των βιβλίων μου και από τα δικαιώματα από την κινηματογραφική μεταφορά του «Ζ» του Κώστα Γαβρά), ξεκίνησα τις αυτοεκδόσεις. Τέλος του '73 είχαν εκδοθεί 7 ποιητικές πλακέτες και 10 πεζά. Καφενείον «Εμιγκρέκ», «Σε γνωρίζω από την κόψη», «Μετώκησεν εις άγνωστον διεύθυνσιν», «Η Δολοκτονία», «Ποτραίτο ενός αγωνιστή: Νίκος Ζαμπέλης», «Ο πλανόδιος πλασιέ», μαγνητόφωνο», «Τουπαμάρος». Όλα από τις αυτοσχέδιες δικές μου εκδόσεις «81/2» (προς τιμήν του μεγάλου Φεντερίκο Φελίνι). Επειδή όλα τα βιβλία αυτά δεν είχαν ποτέ κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, ο φίλος μου συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστας Καλφόπουλος, μου πρότεινε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 45 χρόνων από την 21η Απριλίου 1967 να εκδοθούν σε ένα τόμο. Ο εκδότης Αλέξανδρος Παπαζήσης στον αντιστασιακό πατέρα του οποίου –τον Βίκτωρα Παπαζήση- είναι αφιερωμένο το βιβλίο, δέχτηκε ασμένως την πρόταση με την μόνη διαφορά ότι αντί σε ένα κυκλοφόρησε σε δύο τόμους. Η κατάταξη του υλικού από τον επιμελητή της έκδοσης, τον Κώστα Καλφόπουλο, έγινε όχι βάσει της χρονολογικής σειράς της γραφής τους, αλλά της θεματολογικής αντίστοιχης. Και έτσι το βιβλίο υπάρχει πια εκτός από τις πολλές μεταφράσεις του σε ξένες γλώσσες και στη γλώσσα της χώρας που το γέννησε. Όλα εκτός των ποιημάτων.

8μιση

-Πώς προέκυψε η αλληγορική συντομογραφία του τίτλου "ΕΑΜ"; Θα μας δώσετε μια μικρή περιγραφή του βιβλίου; Θα προτιμούσατε να θεωρείστε πολιτικός ή ερωτικός συγγραφέας;

Πρόκειται για μια σύμπτωση: επιλέγοντας τον τίτλο του βιβλίου «Έρως Ανίκατε Μάχαν» (εκδόσεις Σύγχρονοι Ορίζοντες) διαπίστωσα ότι τα αρχικά του ήταν τα ίδια με το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο˙ κι έτσι ο εκδότης και φίλος μου Θέμης Διαμαντής – «Το ψαροντούφεκο», εκδόσεις «Σύγχρονοι Ορίζοντες»- τόνισε τα τρία γράμματα στο εξώφυλλο τουβιβλίου. Ο έρωτας της ελευθερίας του πρώτου ΕΑΜ, έγινε η ελευθερία του έρωτα στο δικό μου. Το βιβλίο αποτελείται από επτά νουβέλες που η κάθε μια έχει μια διαφορετική γυναίκα ως πρωταγωνίστρια και τον ίδιο άντρα που αλλάζει σε κάθε μια από αυτές την "περσόνα" του. Κάθε μια νουβέλα συνοδεύεται από ένα άσχετο με αυτήν μικρό διήγημα σαν τις φουντωτές ουρές ευτραφών γάτων. Εφτά οι νουβέλες, και ανάλογες οι εφτάψυχες γάτες. Αν ήταν υποχρεωτικό να κολλήσει κανείς μια ετικέτα δίπλα από τη λέξη "συγγραφέας" σαφώς θα προτιμούσα ανάμεσα στις δυό επιλογές που μου προτείνετε μεταξύ του "πολιτικός" και "ερωτικός", τη δεύτερη. Αν και πιστεύω ότι αυτές οι ετικέτες περιττεύουν. Εγώ όμως είχα την ατυχία –λόγω της τεράστιας επιτυχίας της ταινίας «Ζ» του Κώστα Γαβρά στο εξωτερικό- να μου κολληθεί η στάμπα, όπως στις αγελάδες που σφραγίζει ο νομίατρος το κατάλληλον προς βρώσιν, του "πολιτικού" συγγραφέα γι' αυτό και αντιδρώ και κατά βάσιν λέω πως είμαι "ερωτικός".

EAM

 

 

 

 

 

 

 

 

-Τι σημασία έχουν τα όνειρα στη ζωή μας; Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το βιβλίο σας "Όναρ Ημερόφαντον" (εκδόσεις Σιδέρης);

Ο άνθρωπος δεν ζει χωρίς όνειρα ή όραμα. Το "όραμα" πολύ συχνά όπως μας έχει διδάξει η ζωή, γίνεται "παρόραμα". Ενώ το όνειρο δεν μπορεί να αλλοιωθεί. Οι 4 φίλοι στην ομώνυμη νουβέλα που φτιάχνουν την «Εφημερίδα των ονείρων» και που γνωρίζει τόσο ανέλπιστη εκδοτική επιτυχία γιατί ο κόσμος (μη έχοντας μία) τρέφεται με αυτήν, ταράζει το κατεστημένοι και τους πολιτικούς –της εποχής εκείνης που γράφτηκε το βιβλίο (1986)- όπως σήμερα η λίστα Λαγκάρντ. Εκείνη τη χρονιά (1986) κινδύνευε ο πλανήτης Γη από πρόσκρουση με τον κομήτη του Χάλεϋ που ερχόταν κατά πάνω της και που τελικά άφησε μόνο το φούμο της ουράς του στη στρατόσφαιρα. Σήμερα η παγκόσμια κινδυνολογία, έχει την 21η Δεκεμβρίου 2012 σαν ημερομηνία μιας άλλης πλανητικής καταστροφής. Που δεν θα συμβεί εννοείται. Ωστόσο και τώρα όπως τότε, τα όνειρα απαλύνουν την αγωνία, που είναι έμφυτη στον άνθρωπο, του θανάτου.

οναρ

-Υπάρχει κάτι καινούριο στα σκαριά το οποίο θα θέλατε να μας παρουσιάσετε;

Από αρχές Νοέμβρη επανακυκλοφορεί το βιβλίο μου «Η Μυθολογία της Αμερικής» από τις εκδόσεις Γκοβόστη που είχε κυκλοφορήσει μια και μοναδική φορά το 1960. Δεν άλλαξα ούτε λέξη στο κείμενο, που είναι σαν να γράφτηκε σήμερα. Απλώς πρόσθεσα έναν πρόλογο και έναν επίλογο καθώς και δύο διηγήματα που είχαν γραφεί τότε (1960) και παρέμεναν αδημοσίευτα, για να εμπλουτίσω αυτή την έκδοση. Η οποία συνοδεύεται και με ένα θαυμάσιο εκτενές επίμετρο, τριάντα περίπου σελίδων, του επιμελητή της έκδοσης, του πανεπιστημιακού και φίλου μου Θανάση Αγάθου.