What the Bleep Do We Know!?

  • Εκτύπωση

Ορμώμενοι από το «Religulous» (Πίστευε... και Γέλα) ανασύρουμε από τα συρτάρια μας την κριτική του «Τι Στο Μπιπ Ξέρουμε», παραγωγής 2004. Το φιλμ αυτό κατά το μεγαλύτερο μέρος του είναι ντοκυμαντέρ και κατά ένα αισθητά μικρότερο μυθοπλασία. Πραγματικά, και δεν μπορώ να μην προλογίσω έτσι, δεν μπορώ να κατατάξω κάπου αυτή την προσπάθεια. Ουσιαστικά το συγκεκριμένο εγχείρημα προσπαθεί να μεταδόσει μερικά πολύ συγκεκριμένα μηνύματα (new age φιλοσοφίας) με τη χρησιμοποίηση της κινηματογραφικής γλώσσας. Με την γλώσσα αυτή λοιπόν, και συνάμα με την ξύλινη επιστημονική, η ταινία ορίζεται μονάχα ως μια προσπάθεια υπόδειξης θεωριών σαν μια πλέον αποδεικτέα νέα πραγματικότητα, που καλό θα ήταν όλοι μας να αγκαλιάσουμε. Εμένα όμως τέτοιες απόπειρες με βάζουν σε σκέψεις όσον αφορά το αρχικό κίνητρο του δημιουργού.

Βασιζόμενο σε κάποιες θεωρίες, ενδείξες αλλά και εν μέρει αποδείξεις τις κβαντομηχανικής και της κβαντικής φυσικής το φιλμ αυτό καταπιάνεται με το να μας υποδείξει τι είναι πραγματικότητα. Προσπαθεί τρόπο τινά να μας ανοίξει τα μάτια και να δούμε ποια είναι η πραγματικότητα αναφορικά με το από που πηγάζουν τα συναισθηματά μας, οι επιλογές μας και γενικά τι είναι αυτό που καθορίζει τα γεγονότα, τι είναι αυτό που ορίζεται τελικά για τον καθένα μας ως πραγματικότητα. Με παρεμβάσεις και απόψεις επιστημόνων και ακολουθώντας, υπό τη μορφή μικρού οδοιπορικού, μια κεντρική ηρωίδα, η ταινία μάς αποκαλύπτει τα μηνύματα που ανοίγουν τα μάτια μας απέναντι στην πραγματικότητα. Μέσα από το πρίσμα των άπειρων πιθανοτήτων αλλά και της υπερανάλυσης του ανθρώπινου εγκεφάλου και του ανθρώπινου οργανισμού σε κυτταρικό επίπεδο, δίνονται εξηγήσεις, από τη μια μεριά του τι κάνουμε καθημερινά αλλά από την άλλη τι κρύβεται πίσω από κάθετι που κάνουμε, αλλά και υπό ποία άλλη οπτική γωνία θα μπορούσαμε να το δούμε, ούτως ώστε «πιθανόν» να κάναμε κάτι άλλο.

Εν μέρει η όλη σύλληψη είναι άκρως ενδιαφέρουσα αλλά προσωπικά θεωρώ πως άνθρωποι με πνευματικές αναζητήσεις ή ακόμα και άνθρωποι σκεπτόμενοι που ενδιαφέρονται για το θέμα, θα καταλήξουν να κρίνουν αυτό το προσυλητιστικό φιλμ ως μία γαργαλιστική για το νου σαλάτα δίχως ίχνος όμως ουσίας. Καταρχάς είναι πολύ διδακτικό και ενδιαφέρον του να σου αποκαλύπτονται στοιχεία που να αποτελούν αυτό που λέμε «τροφή για σκέψη». Αυτό από μόνο του είναι κάτι που πραγματικά συναντάμε πολύ σπάνια πλέον είτε σε ντοκυμαντέρ είτε σε ταινίες μυθοπλασίας. Όμως θεωρώ κακή και παραπλανητική επιλογή για τον θεατή μια ταινία με new age philosophy περιεχόμενο, που μεθερμηνευόμενον εστί «απατεωνίστικη επιλογή», το να μη λένε απλά κάποιες αλήθειες σύμφωνα με αυτούς οι δημιουργοί της ταινίας αλλά να τα βασίζουν όλα πάνω στην κβαντοφυσική, επαναλαμβανοντάς την σαν την πανάκεια μέθοδο, λες και μονάχα μέσω αυτής θα φτάσουμε στην απώτερη αλήθεια, ή όπως λένε και οι ίδιοι στον πάτο της τρύπας του κουνελιού! Αυτό σε συνδυασμό με την γνωστή τακτική των new age προσυλητιστών να παραθέτουν μερικά πάρα πολύ αξιόλογα δεδομένα που ουδεμία σχέση όμως έχουν με το περιεχόμενο αυτό καθεαυτό του μηνυματός του, καθιστούν άμεσα αυτή την ταινία σαν μια απόπειρα τύπου «εμείς ξέρουμε και σας δείχνουμε το πως θα ανοίξετε τα μάτια σας». Με μια διαφορά... υποδεικνύουν την κβαντοφυσική ως τον μόνο τρόπο. Λυπάμαι. Εγώ προτιμώ να είμαι ανοιχτός και σε άλλους τρόπους και ας μην μου δοθούν και τόσες «αποδείξεις» (;) για την ισχύ τους.

Πέραν όλων των ανωτέρω η κινηματογράφιση έχει κάποιο ενδιαφέρον. Η πλειάδα των συμμετεχόντων-συνεντευξιαζόμενων επιστημόνων παρελαύνει μπροστά από την κάμερα σε τακτά χρονικά διαστήματα ενώ ενδιαμέσως βλέπουμε, ακόμα και με voice over κάποιου από τους επιστήμονες, αντίστοιχα αποσπάσματα από τη ζωή της κεντρικής ηρωίδας μας. Επίσης σε κομμάτια που πρέπει να γίνει κάποιου είδους απεικόνιση π.χ. των κυττάρων ή των πεπτιδίων που δημιουργούνται στον εγκέφαλο, έχει επιστρατευτεί η ψηφιακή τεχνολογία για την αποδοσή τους. Εν μέρει πετυχημένη, εν μέρει αποτυχημένη και λίγο ενοχλητική, κυρίως σε κάποια διαστήματα όπου τέτοιες απεικονίσεις κρατάνε περισσότερο από όσο έπρεπε, αλλά όχι προς χάριν της ντοκυμαντερίστικης επιστημονικής απεικόνισης αλλά για να κάνει πιο ανάλαφρο και χιουμοριστικό το θέμα.

Στην τελική όσα θέλει να πει δεν τα λέει όλα επιτυχημένα. Εκεί καταλήγουμε μετά το πέρας της θέασης του «Τι Στο Μπιπ Ξέρουμε». Η ορολογία δίνει και παίρνει και σαφέστατα ο θεατής πρέπει να είναι απόλυτα προσηλωμένος στην οθόνη για να μη χάσει την πληροφορία που του δίνετε, εξαιτίας της δυσκολίας με την οποία αυτή διατυπώνεται λόγω της ορολογίας που χρησιμοποιείται. Σίγουρα έχει να πει αρκετά και σε αρκετό κόσμο όμως εγώ προσωπικά, και αν θέλετε μην λαμβάνετε για αυτό το λόγο την γνώμη μου υπόψιν σας, αντιδρώ απέναντι σε τέτοιου είδους φιλοσοφίες-θεωρίες που αντί να αφήνουν ανοιχτά τα ενδεχόμενα αντίληψης του μηνύματος προσπαθούν απεγνωσμένα να υποδείξουν πως η αλήθεια πίσω από το μήνυμα, εν προκειμένω του «τι είναι πραγματικό και τι όχι», κρύβεται πίσω από την κβαντοφυσική και μόνο. Το θέμα μας λοιπόν είναι πως θα προτιμούσα και θα σεβόμουν περισσότερο ένα ντοκυμαντέρ που με αφήνει με ανοιχτές πύλες για να ερμηνεύσω προσωπικά τις όποιες διδαχές φέρει, παρά μια ταινία που μου φωνάζει «έτσι είναι»! Το «έτσι είναι» το έβρισκα ανέκαθεν υποτιμητικό. Εσείς;