Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Σάββατο, 09 Μαΐου 2009 20:59

Οι εικαστικές τέχνες στη βιτρίνα του κυβερνοχώρου

Γράφτηκε από την 
Οι νέες τεχνολογίες μέσω του διαδικτύου παρέχουν τη δυνατότητα της δυναμικής προσέγγισης της γνώσης και της διαδραστικής σύγχρονης ή ασύγχρονης επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Στο διαδίκτυο εμπεριέχονται πλέον ποικίλες όψεις της πραγματικότητας σ? ένα εικονικό περιβάλλον, όπου οπτικοποιείται ο σύγχρονος πολιτισμός. Αντιλαμβανόμενος το διαδίκτυο όχι μόνο ως μέσο, αλλά πολύ περισσότερο ως χώρο, ο Μίλτος Μανέτας προχώρησε στον ορισμό των ιστοσελίδων ως των πιο ριζοσπαστικών και σημαντικών αντικειμένων τέχνης σήμερα ("Websites Are The Art Of Our Times", 1999). Με τη φιλοξενία των έργων τέχνης σε διαδικτυακή πλατφόρμα, ο καλλιτέχνης έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει το έργο του σε φιλότεχνους ενδιαφερόμενους σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
Το παραπάνω έχει ιδιαίτερη σημασία, αν σκεφτούμε ότι ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπου η ταυτότητα των ανθρώπων αποσυνδέεται πλέον από φυλετικές και εθνικές καταγωγές και κατηγοριοποιήσεις. Η  προβολή και η επιβολή των αξιών της γεωγραφικά περιχαρακωμένης  ομάδας στα μέλη της έχει υποχωρήσει και συνακόλουθα έχουν υποχωρήσει και οι αντιλήψεις περί ύπαρξης εθνικής τέχνης (γι? αυτό και οι διεθνείς εκθέσεις τέχνης έχουν αποκτήσει κινητικότητα ως προς τον τόπο διεξαγωγής τους). Εκείνο που ενδιαφέρει σήμερα είναι όχι τα πολιτισμικά ιδιώματα της τέχνης, αλλά η ουσία της, οι αναφορές της, οι συγκρούσεις της με την ίδια την ιστορική πραγματικότητα.

Ο καλλιτέχνης μέσω του έργου του επιδιώκει να μετάσχει ή και να παρέμβει στο σύγχρονο κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι, αποκαλύπτοντας συνθήκες ζωής, τις οποίες οι άνθρωποι αρνούνται να κοιτάξουν κατάματα. Οι ιστοσελίδες των καλλιτεχνών διεκδικούν ισότιμα το χώρο τους ανάμεσα σε αντίστοιχες ειδησεογραφικού περιεχομένου, κοινωνικού ή πολιτικού προβληματισμού. Συνεπώς, ο σύγχρονος διαδικτυακός καλλιτέχνης απαρνείται την απομόνωση στο εργαστήριό του και προβάλλει με θάρρος το έργο του σε μία πλατφόρμα γνώσης, έτοιμος να κρίνει μέσω αυτού, αλλά και να κριθεί. Ανοίγει με αποφασιστικότητα το διάλογο γύρω από τις βασικές ιδέες της ελευθερίας και της αξίας του ανθρώπου, αλλά και της ευθύνης του καλλιτέχνη έναντι της κοινωνίας, υπενθυμίζοντας τον παρεμβατικό ρόλο της τέχνης.

Επιπρόσθετα, το διαδίκτυο διευκολύνει όσους καλλιτέχνες δεν έχουν την ευκαιρία να παρευρίσκονται σε γκαλερί καθ? όλη τη διάρκεια μιας τοπικά και χρονικά οριοθετημένης έκθεσης, ούτε και την οικονομική ευχέρεια να αποδεχτούν τους όρους που θέτουν οι γκαλερί για να παρουσιάσουν το έργο κάθε καλλιτέχνη στο χώρο τους.
Οι σύγχρονοι δημιουργοί μπορούν να συμμετέχουν σε μεγάλης διάρκειας εκθέσεις που οργανώνουν ψηφιακές γκαλερί με ευνοϊκότερους οικονομικά όρους συνεργασίας, οι οποίες απευθύνονται σε φιλότεχνους σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.

Στην προσωπική του ιστοσελίδα, από την άλλη, ο καλλιτέχνης οργανώνει και ταξινομεί τα γραπτά κείμενα με το εικαστικό υλικό, συνδέοντας ηλεκτρονικά το περιεχόμενο της σελίδας με αυτό άλλων ιστοσελίδων της επιλογής του. Έτσι, παρέχει την ευκαιρία στο χρήστη - θεατή να έχει πρόσβαση, αν φυσικά το θελήσει, σε πρόσθετες πληροφορίες συσχετιζόμενες με εκείνες που υπάρχουν στην ιστοσελίδα του καλλιτέχνη.
cyber2Το διαδίκτυο αναμφίβολα λειτουργεί ως πλατφόρμα επικοινωνίας για όλους τους σύγχρονους καλλιτέχνες. Οι εικαστικές δημιουργίες φιλοξενούνται στον προσωπικό χώρο του εκάστοτε καλλιτέχνη, συνεπώς κάθε χρήστης του διαδικτύου δυνητικά καθίσταται κάτοχος του δικαιώματος πρόσβασης στην καλλιτεχνική παραγωγή, επιλέγοντας - ανάμεσα σε πληθώρα καλλιτεχνικών έργων - εκείνα που εκφράζουν τον ίδιο. Μάλιστα οι θιασώτες της τέχνης δημιουργούν forum και συστήνουν ομίλους συζητήσεων, όπου ανταλλάσσουν απόψεις σε πεδία που άπτονται των ειδικών ενδιαφερόντων τους. Πολλοί εξ αυτών προχωρούν και ένα βήμα παραπέρα. Δημιουργούν προσωπικά ιστολόγια, όπου φιλοξενούν και σχολιάζουν έργα τέχνης, παρουσιάζοντας ψηφιακές εικόνες έργων τέχνης, συνοδευόμενες από γραπτό λόγο.

Όσο για όσους κατακρίνουν το διαδίκτυο αποδίδοντάς του την ευθύνη για την καταιγιστική πληθώρα των εικόνων που φιλοξενεί, (η καλλιτεχνική αξία πολλών εκ των οποίων τίθεται υπό αμφισβήτηση), ας αναλογιστούν μήπως σε αυτή την πραγματικότητα αντανακλάται τελικά ο κατακερματισμός της εύθραυστης ψυχολογίας του σύγχρονου ανθρώπου, που απειλείται από το άγχος, την οικονομική κρίση, τα κοινωνικά, ιδεολογικά και επικοινωνιακά αδιέξοδα. Και μήπως εμείς οι ίδιοι, ως σύγχρονοι θεατές, θα πρέπει να αναλογιστούμε με ποιους τρόπους θα εμπλουτίσουμε το θεωρητικό μας υπόβαθρο, το οποίο θα μας επιτρέψει να αναλάβουμε ? επιτέλους ? την ευθύνη να κρίνουμε ποιοι είναι οι καλλιτέχνες των οποίων το έργο συνιστά «πρόταση» μέσα στην ευρέως διαδιδόμενη δυσφορία μιας εποχής, όπως η σημερινή.

Ειρήνη Σπυριδάκη

Aσχολούμαι με την μοντέρνα ζωγραφική και κατοικώ στο Ηράκλειο Κρήτης. Έχω σπουδάσει Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, με μεταπτυχιακά στο ΕΑΠ. Μαθήτευσα στο εργαστήρι ζωγραφικής του λέκτορα αισθητικής αγωγής Αζαρία Μαδανιάν. Έχω συμμετάσχει σε διεθνείς και πανελλήνιες ομαδικές εκθέσεις, αποσπώντας διακρίσεις σε διαγωνισμούς και έχω πραγματοποιήσει μία ατομική έκθεση.