Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Δευτέρα, 17 Σεπτεμβρίου 2012 20:27

Η προβολή του Πολιτισμού μας ως ζητούμενο εθνικής εξωτερικής πολιτικής

Γράφτηκε από τον 
Η πρόταση για την ίδρυση ενός διακριτού Ελληνικού Κέντρου Πολιτισμού στο εξωτερικό, στα πρότυπα του Γαλλικού Ινστιτούτου και του Βρετανικού Συμβουλίου, μπορεί να ακούγεται παράταιρη σε μια κοινωνία που πασχίζει καθημερινά να επιβιώσει, μπορεί όμως να αποτελέσει και ένα απο τα μέτρα εκείνα που θα συμβάλουν στην γρήγορη έξοδο της χώρας απο την οικονομική και ηθική κρίση που βιώνει τα τελευταία χρόνια.


    Απο αυτό εδώ το βήμα, δεν είναι λίγες οι φορές που θίξαμε το ζήτημα, προτείνοντας τρόπους συγκρότησης, οργάνωσης και προβολής του Ελληνικού πολιτιστικού μας προϊόντος στο εξωτερικό. Είναι κάτι παραπάνω απο εμφανής η ανάγκη άμεσα και αποφασιστικά η Ελληνική Πολιτεία να παραιτηθεί απο την αμυντικογενή της τακτική, μια τακτική που μόνο δεινά απέφερε στον τόπο, και ανταυτού να δει με περισσότερη αισιοδοξία και αποφασιστικότητα το μέλλον και κυρίως την θέση της ανάμεσα στα άλλα πολιτισμένα έθνη του κόσμου.

   H Ελλάδα δεν είναι χώρα βιομηχανική, ούτε χώρα που θα μπορούσε να καταστεί "ατμομηχανή" της Ευρώπης στην παραγωγή μαζικών καταναλωτικών προϊόντων όπως αυτοκίνητα, ηλεκτρικές συσκευές κλπ κλπ. Η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να δημιουργεί και να σχεδιάζει την πορεία της με βάση το πολιτιστικό πλεόνασμα που κληρονόμησε και που διαρκώς εξελίσσεται. Είναι καταδικασμένη να προτείνει πρόταση Πολιτισμού διακριτή απο τις υπόλοιπες, ανεπηρέαστη απο τα εξισωτικά νοήματα της μαζικής κουλτούρας, πρόταση οργάνωσης του βίου με βάση το αληθές και το ευτυχές για τον άνθρωπο. Και αν τις τελευταίες δεκαετίες αυτή η πρόταση κρύφτηκε κάτω απο τα απανωτά στρώματα καταναλωτισμού, νεποτισμού, ψεύτικης ευδαιμονίας και λανθασμένης αντίληψης της ζωής, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός της ιστορικής καταδίκης του ελληνικού λαού να προστατεύσει το μεγαλύτερο περιουσιακό στοιχείο που διαθέτει, τον Πολιτισμό του. Πολιτισμός που δεν περιορίζεται στο Αρχαίο Πνεύμα Αθάνατο, στα Γλυπτά του Παρθενώνα και στον Ερμή του Πραξιτέλη, αλλά διαπερνά όλες τις ιστορικές φάσεις του Ελληνισμού και καταλήγει σήμερα να εμποτίζει και να εμποτίζεται απο την λαϊκή κουλτούρα και την καθημερινότητα του Έλληνα.

   Το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, ο πολιτιστικός εκείνος φάρος στο κέντρο των σημαντικότερων πρωτευουσών του κόσμου, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει το σημείο επανεκκίνησης του τρόπου που αντιμετωπίζουμε το πολιτιστικό μας πλεόνασμα. Σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία, όπου η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό βάλλεται απο παντού, όπου η θέση μας ανάμεσα στις άλλες κυρίαρχες ευρωπαϊκές δυνάμεις αμφισβητείται εντόνως ακόμη και απο μέχρι πρότινος θερμούς υποστηρικτές μας, η ελληνική Πολιτεία οφείλει να χαράξει εθνική στρατηγική αντιστροφής του αρνητικού κλίματος μέσω της προβολής και ανάδειξης του Πολιτισμού, της Παιδείας και των αξιών μας. Τα Κέντρα Ελληνικού Πολιτισμού είναι ικανά, εφόσον στηριχθούν θεσμικά, διοικητικά, οργανωτικά και οικονομικά απο το κράτος, να αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ Ελλάδας και άλλων χωρών και μεταξύ μητέρας Πατρίδας και ομογενειακών οργανώσεων. Μπορεί να συγκεντρώσει γύρω του κατακερματισμένες υπηρεσίες πολιτιστικής, τουριστικής και εκπαιδευτικής πολιτικής στο εξωτερικό (όπως τα γραφεία ΕΟΤ, το ήδη υπάρχον υποβαθμισμένο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, επιχορηγούμενους πολιτιστικούς φορείς της ομογένειας κα.) και να αποτελέσει το κέντρο εκείνο μέσα απο το οποίο ο ελληνικός Πολιτισμός θα προβληθεί, θα εξωτερικευθεί και εν τέλει θα αποκαταστήσει την λαβωμένη εικόνα της χώρας μας στα μάτια των άλλων λαών και κυβερνήσεων.
cyprus
   Η δημιουργία αυτών των Κέντρων δεν είναι τόσο δύσκολη όσο εξ αρχής φαίνεται. Τα χρήματα υπάρχουν καθώς ήδη δίδονται σε ιδρύματα και υπηρεσίες τουριστικής και πολιτιστικής προβολής αμφιβόλου ποιότητας και φερεγγυότητας. Με την έμπρακτη υποστήριξη των ομογενών, οι οποίοι ήδη έχουν εκφράσει την πρόθεση τους να βοηθήσουν σε οτιδήποτε μπορεί να συμβάλει στην ανόρθωση της εθνικής μας αξιοπρέπειας, τα Κέντρα αυτά μπορούν άμεσα να ξεκινήσουν να λειτουργούν. Η ανάπτυξη των διαπολιτισμικών σχέσεων με άλλες χώρες, ο συντονισμός των κατά τόπους ομογενειακών οργανώσεων, η διοργάνωση πολιτιστικών και τουριστικών εκθέσεων, σεμιναρίων εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, επιστημονικών ημερίδων και συνεδρίων που σκοπό θα έχουν την ανίχνευση των διδαχών Ελλήνων κλασικών και σύγχρονων προσωπικοτήτων, η προετοιμασία θερινών μαθημάτων στην Ελλάδα αποκλειστικά για ξένους φοιτητές που θα ήθελαν π.χ. να διδαχθούν πλατωνική θεωρία στην Ακαδημία Πλάτωνος, όλα αυτά θα μπορούσαν να συνθέσουν τις βασικές αρμοδιότητες αυτών των νέων οργανισμών. Μεσοπρόθεσμα, και με εξασφαλισμένη την χρηματοδότηση τους απο τα σεμινάρια, τις εκθέσεις και τις εξετάσεις για την ελληνική γλώσσα που θα οργανώνουν, τα Κέντρα Ελληνικού Πολιτισμού θα μπορούν όχι μόνο να προάγουν την Ελληνική Παιδεία και Πολιτισμό στο εξωτερικό αλλά και να καθίστανται αυτοχρηματοδοτούμενα και οικονομικά αυτονομημένα απο το Υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Εξωτερικών. Με αυτόν τον τρόπο θα απελευθερώνονται κονδύλια για άλλους πολιτιστικούς σκοπούς και παράλληλα θα ασκείται πολιτιστική διπλωματία με πολλαπλά οικονομικά, πολιτικά και διπλωματικά οφέλη για τον τόπο.

   Η παραπάνω πρόταση βρίσκει συμμάχους στους κόλπους του Πολιτισμού και της εκπαίδευσης. Η Ελληνική Πολιτεία έχει ανάγκη απο ένα refresh-reboot-restart στον τρόπο που εξωτερικεύει την εικόνα της και διαχειρίζεται το πολιτιστικό της φορτίο και πλεόνασμα. Ο Πολιτισμός μας, λειτουργώντας για άλλη μια φορά ως πολιορκητικός κριός στην διεκδίκηση των εθνικών μας συμφερόντων μπορεί να αποκαταστήσει το λαβωμένο κύρος της πατρίδας μας στο εξωτερικό, να εμπνεύσει τους Έλληνες πολίτες απανταχού της γης και να επαναφέρει ζητήματα πολιτιστικής διαχείρισης και αξιοποίησης του πολιτιστικού μας θησαυρού στο επίκεντρο των εθνικών μας προτεραιοτήτων. Έχοντας φτάσει στο σημείο μηδέν δεν έχουμε άλλα περιθώρια για καθυστερήσεις. Τα όπλα μας είναι λιγοστά και οι προκλήσεις πολύ μεγάλες. Γλώσσα, Ιστορία, Τέχνη, άυλη πολιτιστική κληρονομιά και επίγνωση της ιστορικής ευθύνης των Ελλήνων για μεταφορά του πολιτιστικού φορτίου μας στις επόμενες γενιές, είναι τα όπλα στην φαρέτρα μας απέναντι στις πρωτόγνωρες προκλήσεις των καιρών και των περιστάσεων.

Όμηρος Δ. Τσάπαλος

Είμαι απόφοιτος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισα τους σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο γνωστικό αντικείμενο της Πολιτικής Επικοινωνίας και των Cultural Industries στο London School of Economics με υποτροφία του Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Επόμενο βήμα μου η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής στο ζήτημα της άσκησης εξωτερικής πολιτικής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Ασχολούμαι συστηματικά είτε μέσω αρθρογραφίας, είτε μέσω επιστημονικών εργασιών με ζητήματα πολιτιστικής διπλωματίας και διαχείρισης πολιτιστικών πόρων. Κάτοχος Αριστείου Πολιτικών Επιστημών.